Tijden van weleer:
Als ik terugdenk aan de tijden van weleer dan denk ik aan ouderwetse bussen zónder airco, stuurbekrachtiging en rembekrachtiging maar mét bagagerekken, een nooddeur en een smalle instapdeur waar maar 1 persoon tegelijk door naar binnenkon. Er zijn nog vele verschillen op te noemen zoals de kwaliteit van de chauffeursstoel, handbediening om de bestemmingsfilm en het lijnnummer te wijzigen en de hoofdschakelaar onder b.v. de achterbank. De meeste zaken zijn er op vooruit gegaan dus vraag ik mij af waar die hang naar het verleden vandaan komt. Clichés bestaan er voldoende. De mensen waren vriendelijker, het verkeer had niet zo'n kort lontje en onder elkaar was het veel gemoedelijker. Is dat echt zo? Ik permitteer mij dat te betwijfelen. Het is minder vol in de bus op een doorsnee rit maar het is nu voller op straat geworden. Ik heb vroeger genoeg bonje gehad om een heel busleven op te teren. Met passagiers én met medeweggebruikers. Ik heb klappen gehad en ben met doodsteken bedreigd, ik heb conflicten gehad met zware criminelen (hoorde ik achteraf) en ik heb mensen in het verkeer de les gelezen. Allemaal bezigheden die je beter niet kunt doen en ik heb daarom op een gegevens moment gekozen voor een minder felle houding. De manier waarop ik achter het stuur zat veranderde ik van hoog zittend en bevlogen naar laag, ontspannen zittend alsof ik thuis in mijn favoriete stoel zat en mijn uitstraling een tikje meer terughoudend. Het werkt! Niet direct maar na verloop van tijd merkte ik dat het minder problemen veroorzaakte. Tuurlijk, als ik A gezegd had dan moest ik ook B zeggen bij zwartrijden of horkerig weggedrag maar dat werd gaandeweg steeds minder. 100 % ban je het niet uit maar de manier waarop je mensen in je bus ontvangt, is van groot belang voor de sfeer in je bus.
Het verkeer een kort lontje? Nou, ook dat is vergeleken met vroeger niet echt veranderd. Het is drukker dus de kans is iets groter maar in het verkeer is jouw eigen lontje van veel groter belang. "Als u niet wilt wat u geschiedt, doe dat dan ook een ander niet" is een ouderwetse uitdrukking maar wel eentje waar je nog steeds wat aan hebt. Ga maar ergens staan om in te voegen, doe je knipperlicht aan en kijk wat er gebeurt. Het kan een aantal auto's duren maar er komt een moment dat iemand aangeeft ruimte voor je te maken. Misschien niet zo snel als je zou wensen maar dat heeft met jouw lontje te maken. Als je ook nog de mogelijkheid gebruikt om voorzichtig terughoudend aan te dringen op wat ruimte, zijn de meeste mensen sneller van begrip en ontstaat die invoegruimte ook sneller. Niet bij de persoon die het toch al niet van plan was natuurlijk want die types krijg je niet op andere gedachten maar de doorsnee automobilist is echt niet anders dan 25 jaar geleden. Als je het daar niet mee eens bent, oké, maar kijk dan eens in de spiegel en beoordeel je eigen rijstijl eens nauwkeurig.
Een vriendelijk opgestoken hand of een ander signaal waarmee je aangeeft dat je het gedrag van de ander waardeert, doet wonderen, zorgt voor een glimlach en komt je werk ten goede. Met passagiers idem dito, een groot gedeelte uitgezonderd want die bereik je sowieso niet maar de rest die anders zonder wat te zeggen was gaan zitten, ontdooit nu en ook van hen krijg je hoogstwaarschijnlijk een glimlach of een groet bij het uitstappen. De toon maakt de muziek. Door deze houding heb ik heel vaak leuke ervaringen opgedaan die ik met genoegen herbeleef. Op een verjaardag vraagt men meestal of je nog weleens narigheid ondervindt omdat men vermoedt dat je werk vol conflicten zit. Ik draai de toon van het gesprek vrij snel om naar het positieve en vertel over de leuke kanten van mijn werk. Ik zeg er altijd wel bij dat het maar net is waar je het accent op legt. Zo gauw je met publiek te maken hebt, ontstaan leuke en minder leuke dingen. Of je nou achter een loket zit of de kassa bedient of ambulancebroeder bent, de humor ligt op straat maar voorwaarde is dat je het wel moet zien liggen.

Aan de koffietafel komen heel vaak dezelfde opmerkingen over ervaringen met passagiers aan de beurt. Elk beroep heeft de standaard grappige beroepsvoorvallen en een buschauffeur kent ze allemaal uit z'n hoofd omdat dezelfde zaken jaar na jaar opnieuw voorbij komen. Nieuwe collega's komen in dienst dan kun je er donder op zeggen dat ze vroeg of laat in de pauzes opmerkingen als "Bent u 60?" of "Hoe kom ik snel in het ziekenhuis?" of "Kan ik nog steeds strippen?" gaan vertellen alsof het iets bijzonders is. Dat geeft helemaal niets want dat is een traditie en die mag niet verloren gaan. Nu de strippenkaart afgeschaft is, zijn we een aantal van deze uitdrukkingen kwijt en het woordje strippen kan b.v. niet meer gebruikt worden om jongedames te laten blozen. Ervoor in de plaats is het woord 'in- en uitchecken' gekomen maar dat heeft nog niet de impact die het woord strippen altijd had. Zeer dubbelzinnige types vinden in elk woord wel een ondeugende betekenis dus wie weet wat de toekomst nog gaat brengen.
Pas hoorde ik dat collega Ronald S. wel een paar heel letterlijke strippers in zijn bus had en dan bedoel ik uiteraard niet dames met een lang stuk papier waarop zij een stempel wensten maar klanten die uit de kleren gaan. Hij reed 's avonds op zijn gemak zijn rondje, had niemand aan boord en veerde zodoende op toen hij bij een halte 2 vrouwelijke passagiers zag staan uit de meest gewilde en wilde leeftijdsgroep in een uitstekende stemming. Dat was zichtbaar aan het enthousiast zwaaien waarmee zij aangaven mee te willen. Met een beetje optimistische fantasie ga je er als chauffeur vanuit dat ze naar jou zwaaien en niet dat ze er staan om met de bus mee te gaan. Ach, als je je niets verbeeldt, ben je ook niets zal ik maar zeggen. De dames stapten luidruchtig in en gingen net voorbij de uitstapdeur zitten. De collega keek zo nu en dan in zijn binnenspiegel en vond dat zijn bus er nu veel gezelliger uitzag. De meiden waren in de juiste stemming om er een geslaagde stapavond van te maken en bij dat vooruitzicht hadden ze gespreksstof genoeg. Het verkeer eiste de aandacht op van de collega en gedurende enige tijd had hij geen oog voor het schoons in zijn bus. Toch werd zijn aandacht opeens weer getrokken door ongebruikelijke geluiden. Hij keek in zijn spiegel, kneep zich in de arm (wel gevaarlijk tijdens het rijden) en geloofde zijn ogen niet. Er stonden 2 meiden in hun slipje bij de achterdeur. Had hij 2 paaldanseressen als passagier??? Nogmaals, strippen was altijd heel normaal in een bus maar als het op deze manier visueel uitgebeeld wordt, zit je als bestuurder toch opeens met je mond vol tanden en met ogen als schoteltjes. Hij draaide zich om en probeerde zijn stem onder controle te krijgen terwijl hij vroeg wat hiervan de bedoeling was. "Sorry hoor", zeiden ze gelijktijdig, "we komen rechtstreeks uit ons werk en hebben onze stapkleding voor vanavond in een tas bij ons. Omkleden kunnen we nergens dus we dachten dat het even gauw in de bus niet erg was". Tja, wat zeg je dan terug? Achteraf kun je allerlei gevatte antwoorden bedenken maar op zo'n moment lukt dat niet echt en meer dan wat gemompel en wat lachen kon er niet van af zeker toen een van de 2 meiden een ladder trok in haar panty. Uiteindelijk kon hij, toen ze omgekleed de bus weer gingen verlaten, nog net roepen dat de strippenkaart afgeschaft was maar dat zij altijd mee konden met strippen in natura. Het was een magere opmerking en hij had graag iets beters verzonnen maar dat komt nog wel zodat de volgende keer een kwinkslag van hoger kaliber voor handen zal zijn. Lachend staken de meiden hun hand nog op en de rest van de rit in een lege bus was net even anders dan anders.

Het is deze keer niet makkelijk om mijn busbabbel te vullen met een aardig verhaal of anekdote. Gezien de vervelende mailtjes van een gefrustreerde fotograaf die over mijn rug zijn maandsalaris wil regelen, zal ik deze keer de babbel heel kort houden want anders vergrijp ik mij aan onwelvoeglijke taal en onverstandige uitspraken. Veel van jullie hebben van mij de details omtrent deze schadeclaim toegestuurd gekregen en ik dank iedereen voor de zeer warme en massale steunberichten. Mocht het tot een rechtszaak komen dan kan ik in ieder geval jullie berichten aanvoeren en jullie tips en adviezen gebruiken om aan te tonen dat hier sprake is van een probleem waarbij het een en ander volledig uit proportie is. Jullie busbriefbode is een amateur/hobbyist zonder commercieel gewin en om mijn goede bedoelingen dan te misbruiken met een absurde claim, gaat alle zinnigheid te boven. Maar goed, ik leer steeds bij en ik leer ook veel af dus dat ik soms te goeder trouw foto's gebruik die ik gestuurd krijg, is vanaf nu aan banden gelegd en zal met argusogen voortaan bekeken worden. Het beperkt mijn digitale bewegingsvrijheid maar eerlijk is eerlijk: ik wil niemand benadelen en dacht dat altijd netjes te doen door (indien beschikbaar) de fotograaf bij elke foto te vermelden maar dat is niet voldoende gebleken. Jammer allemaal maar aan elke tunnel zit een eind waar het weer licht wordt, toch?

Bij deze een leuke, Anneke Dote over de Caetano: ik stond eens op de buffer op Station Delft. Gezeten achter het stuur van die wagen voerde ik een telefoongesprekje met een collega, die echt heel gepassioneerd is t.o.v. de voertuigen. Terwijl ik nog bezig was het gesprek af te ronden startte ik de motor en reageerde die collega met de opmerking: "Hé, heb jij de 8269 bij je?" (waarbij ik niet zeker weet of het inderdaad om juist die wagen ging, maar wel dat de collega precies hoorde, zelfs met twee telefoons ertussen, welke wagen ik precies bij mij had) Kennelijk was het mooie geluid van die wagens ook nog eens individueel per wagen verschillend. Zelf hoorde ik dat verschil niet. Wat ik wel een heerlijk geluid vond: de Irenetunnel (Delft) inrijden met 'dat patatluik' helemaal open (schuifraam in de chauffeurscabine) en dan in de tunnel het gas loslaten. Het rustig ronken van de motor kaatste dan tegen de tunnelwand en kwam als muziek terug via 'dat patatluik'. Juist op dagen als de temperatuur wat oploopt, was het enorm grote schuifraam een heerlijk iets. De City Lion waarmee wij nu rijden bij QBuzz is een fijne wagen, maar legt het op meerdere vlakken af tegen de Caetano's.
Dat grote raam gaf meer dan eens reden tot mooi vermaak: tijdens mijn voorlaatste rit van die dag, lijn 130 naar de Grote Markt in Den Haag, haalde Turkije op het EK voetbal een stunt uit door vanuit geslagen positie Kroatië alsnog te verslaan. Daarmee was Turkije onverwacht een ronde verder. Die wedstrijd was ten einde, toen ik met twee passagiers (een vervelende, dronken man en een iets oudere dame in zomerse, rode jurk) in Rijswijk reed. Het maakte niet uit welke omweg ik koos, ik kwam vast te zitten in een uitzinnig Turks volksfeest van luid toeterende, uitpuilende auto's, waar zelfs op de daken nog feestende mensen zaten. Verder rijden was onmogelijk. Het enige wat ik kon doen was genieten van het plezier van die mensen en proberen centimeter voor centimeter richting de Grote Markt te komen. Tot groot plezier van de feestgangers was ik niks te beroerd af en toe met de massa mee te toeteren. De dronken man in mijn wagen dook nog verder in zichzelf weg dan daarvoor, maar de dame vond het minstens zo prachtig als ik. Zij maakte vrolijk contact met de mensen die onze rit belemmerden en op zeker moment trok zij mijn cabinedeurtje open. Via het openstaande raam dook zij, over mijn stuur heen half naar buiten om een Turks vlaggetje in ontvangst te nemen van een man op een auto. De heersende misvatting dat de rode jurk van de dame een uiting van Turkse feestvreugde was werd door haar zwaaien met het vlaggetje alleen maar gevoed.
De aankomst op de Grote Markt was ruimschoots na de aankomsttijd van de afsluitende rit naar Station Delft. De dronken man had de vreugde niet kunnen temperen. Lachend namen de mevrouw en ik afscheid en heb ik de wagen naar binnen gebracht. Het feest verderop ging nog uren door.
Groetsels, Tim

Dagelijks zijn er collega's die aan het einde van hun dienst van zich af moeten praten wat er voorgevallen is tijdens hun dienst. Therapeutische napraten heet dat. Dat gebeurt meestal tijdens het afsluitende bakkie koffie aan de vestiging. Veel collega's vluchten direct van de bus hun auto in of fiets op richting huis maar gelukkig zijn er in b.v. Delft nog genoeg chauffeurs die het prettig vinden om even sociaal contact met collega's te hebben en na een afsluitend samenzijn van enige minuten tot soms wel een half uur, elkaar wel thuis en welterusten te wensen. Koester dit gebruik want het is belangrijk dat je leuke maar ook nare ervaringen kan toetsen aan de ervaringen van je collega's. Het lucht niet alleen op maar anderen leren ervan en ik ben er altijd weer dankbaar voor, want het zijn vaak voorvallen waar ik een busbabbel mee kan vullen. Menige chauffeur stapt bij ons in Delft de kantine binnen met op zijn of haar lippen het verhaal waarvan gedacht wordt dat het alleen bij deze collega is gebeurd. Een vorm van teleurstelling ontstaat als blijkt dat het helemaal niet zo uniek is geweest en er velen zijn die soortgelijke ervaringen hebben. Een psycholoog zou er een dagtaak aan hebben om de gefrustreerde bestuurders bij te staan maar wij doen dat op z'n Jan Boerenfluitjes (vrij vertaald: amateuristisch) en met een lach en een traan zie je iedereen weer op huis aangaan. Soms tref je een collega die van een onnozel voorval een spannende detective kan maken en zij zijn het die zich vooral niet moeten realiseren dat hun verhaal zo'n impact heeft vergeleken met de wat minder welbespraakte collega's. Zij zouden naast hun schoenen gaan lopen. Uitgezonderd de collega die weet dat hij of zij het spannend kan brengen maar hier ligt een ander gevaar op de loer: zelfoverschatting! Beleefd horen we het 'spannende' verhaal aan en in gepaste eerbied proberen we zeker gedurende 1 minuut te doen of het ons erg naar de keel grijpt. Daarna komt het volgende verhaal al snel ter tafel en zie je de eerdere op sensatie beluste collega vrij snel het vertrek verlaten, zich realiserend dat hij of zij tekort geschoten is in het hebben van de volledige aandacht. Owee als dit niet gebeurt en het blijkbaar onvoldoende duidelijk was dat het verhaal onbeduidend overgekomen is en de collega in kwestie denkt dat we op nog meer onzin zitten te wachten. Dodelijk is de stilte die dan valt. Deze zelfvoldaanheid zal zich gedurende de nacht wreken d.m.v. een heuse nachtmerrie en na zijn of haar vertrek richting huis, rest ons slechts een onderlinge blik van verstandhouding waaruit moet blijken dat we er allemaal net zo over denken. Woorden schieten tekort maar blikken zeggen veel meer. Gelukkig zijn dit soort zeperds uitzonderingen want de meeste voorvallen, zij het sappig verteld, zorgen dat we in een gemoedelijke sfeer onze diensten beëindigen. Het thuisfront hoeft niet wakker gemaakt te worden om de ervaringen te relativeren, dat hebben wij onder elkaar al gedaan. Triest voor de wederhelften die thuis in bed overvallen worden door de collega's die zich rechtstreeks uit de bus aan het eind van de dienst richting echtelijke sponde begeven. Zij hebben geen stoom kunnen afblazen en gaan dat mogelijk thuis doen. Zou het daarom zijn dat ik nog alleenstaand ben???

Zo nu en dan hoef ik zelf niet te putten uit mijn bijna 30-jarige loopbaan om een geschikte busbabbel te schrijven want blijkbaar stimuleren de babbels collega's om hun eigen ervaringen op te schrijven. Ik maak daar dankbaar gebruik van hoewel de teksten vaak vrij kort en kernachtig zijn. Ik voeg er dan als redacteur van deze brief wat eigen zinnen aan toe zonder de kern van het verhaal te beschadigen. Hieronder een ervaring van Harold T. uit Hoorn, rijdende met lijn 132 bij Andijk.

Al geruime tijd reed regelmatig een jongeman met me mee. Hij kwam uit Engeland, heet Ian en sprak redelijk goed Nederlands. Zo nu en dan maakten we een praatje. Voor hem leuk om zijn Nederlands te oefenen en voor mij breekt het de avondrit een beetje. Op een avond zie ik hem dronken op het perron van het busstation Hoorn naast een oudere man staan. Ze waren flink dronken maar niet stomdronken en in een goede bui dus voor mij geen reden om ze te weigeren.
Ik werd voorgesteld aan zijn vader, die was overgekomen vanuit Engeland en dat hadden ze dus goed gevierd in diverse uitspanningen in Hoorn en ze waren nu dan uiteindelijk op weg naar huis in Andijk.
Tijdens het rijden ging de zoon elke keer naast een jongedame zitten en maakte een praatje. Kijkend in de binnenspiegel zag ik dat dit steeds op een vrolijke manier ging en het aanwezige vrouwelijk schoon kon het allemaal wel waarderen.
Als hij geen beet had, ging hij naar de volgende. Zijn vader zag dit aan en zei tegen hem ( in het Engels weliswaar) "Hou toch eens op met het lastig te vallen van die meiden."
"Waarom?" zei zijn zoon.
"Omdat ze niks van je willen hebben, je bent te lelijk." riep zijn vader schaterlachend.
De zoon vond uiteraard van niet en liet dat vanaf de achterbank weten.
Vervolgens stond de vader op en riep: "Wie mijn zoon lelijk vindt, steekt nu zijn hand op."
Iedereen zijn hand omhoog natuurlijk, ik dus ook.
"You too?" zei de zoon tegen mij. "You F*cking busdriver" (hij zei het op een leuke manier, dus niet gemeend maar passend bij de toon van het verzoek eerder van zijn vader)
De aanwezigen in de bus lagen plat van het lachen en mijn avond kon niet kapot.

(De naam Ian is fictie - red.)

Op gezette tijden trekken grote groepen van onze bevolking er op uit. Meestal is dat enige tijd vóór de feestdagen met name rond Pasen, Sinterklaas, Kerst en Oud en Nieuw. Er wordt dan ondanks de crisis over het algemeen nog steeds flink ingeslagen. Het genieten van al die spullen schijnt erg beperkt houdbaar te zijn want op 2e Paas- c.q. Kerstdag weten velen al niet meer wat ze moeten doen om de geest bezig te houden nu het lichaam voldaan onderuit hangt. Kom, laten we de financiën nog een beetje meer om zeep helpen, denken hele volksstammen en gaan op weg naar de woonboulevard, je moet toch wat. Als chauffeur op de bus staan die menselijke mierennesten mij altijd erg tegen en ik werk dan ook het liefst op de 1e dagen als iedereen nog bezig is om vredig en gezellig te doen want dat vredige voornemen is de volgende dag snel verdwenen als het om het vinden van een parkeerplaats gaat. Sfeervol in de file op de afrit van de rijksweg en daarna in de file in het warenhuis of tuincentrum.
Ben ik dan zo'n negatieve somberdenker? Dat valt wel mee vind ik zelf maar omdat ik de jaren vijftig en zestig bewust heb meegemaakt, weet ik dat wat de meeste mensen tegenwoordig doordeweeks als normaal ervaren, in die jaren luxe was en slechts tijdens de feestdagen in beeld kwam. Toen de vooruitgang steeds meer vooruit ging, moest dat gevoel van luxe meegroeien en de commercie deed wat graag een duit in het zakje (of eigenlijk haalde de commercie graag een duit uit het zakje) Dit jaar blijft de grote terugslag nog achterwege maar met de grote wereldomvattende problemen op het gebied van de pingping in het achterhoofd, is het haast onontkoombaar dat we het laatste zorgeloze jaar achter ons hebben. Natuurlijk wens ik iedereen voorspoed en een fantastisch 2013 maar helaas verwacht ik niet dat dit voor alle lezers van dit relaas zal gelden. Geniet er dus maar goed van maar hou eens in je achterhoofd dat je tijdens het nuttigen van allerlei prijzige spijzen alles op de juiste waarde schat en je je realiseert wat een geluksvogel je bent.
Jonge mensen die in luxe zijn opgegroeid en niet hebben meegemaakt dat er b.v. geen telefoon, televisie, koelkast en centrale verwarming bestond, zullen het vermoedelijk lastig krijgen om bepaalde verworvenheden te moeten missen. Deze gedachte kwam bij mij op door een mopje dat ik onlangs las. De zogenaamde mop had namelijk een grote dosis realiteit in zich. Het ging als volgt:
Een nogal met zichzelf ingenomen student zit in een overvolle bus naast een oudere man.
De student legt de man omslachtig en behoorlijk neerbuigend uit dat het voor de oudere generatie onmogelijk is het leven van de tegenwoordige jeugd te begrijpen.
"U bent in een compleet andere wereld opgegroeid, nogal primitief" zegt hij nogal luid zodat de andere passagiers het konden horen. "Mijn generatie is opgegroeid met tv, internet, mobiele telefoons, straalvliegtuigen, ruimtevaart en een robot op Mars die foto's naar de aarde stuurt. We hebben kernraketten, computers die op lichtsnelheid werken en zo kan ik nog wel even doorgaan."
Na een korte pauze zegt de oude man: "Je hebt helemaal gelijk jongeman, wij hadden al die dingen niet toen we zo oud waren als jij. Dus vonden WIJ al die dingen uit zodat de volgende generatie ervan kon genieten! Dus jongen, wat ga jij achterlaten voor de volgende generatie?"
Helemaal kloppen doet mijn betoog niet want ik weet zeker dat veel 'ouderen' het net zo moeilijk gaan krijgen als ze hun welvarende leventje los moeten laten maar 'wij ouderen' weten dat het kan en dat zal voor de latere generaties een onthutsende ervaring worden. Grote groepen mensen weten al waar ik het over heb als ik denk aan de berichten in de media over voedselbanken e.d.
Ik ben van plan om de busbrief nog zeker een jaartje voort te zetten dus zal ik in december 2013 deze busbabbel opnieuw doorlezen en ik hoop dan dat mijn verwachtingen niet bewaarheid worden. Hopelijk hoor ik dan in de bus een jonge man tegen een oude man zeggen: "Kunt u mij vertellen hoe ik de toekomst het beste in kan richten zodat ik mijn leven op de rails kan blijven houden? Een robot op Mars is wel leuk maar ik heb nu toch liever een andere Mars."

We lezen in de media in 99 van de 100 gevallen over vervelende zaken die zich in het OV voordoen: agressie, ongevallen, branden, klachten over de meest uiteenlopende zaken en bedenk zelf nog maar een paar voorbeelden. De keuze is reuze. Ook wij doen vaak mee in dit negatieve sneeuwbaleffect, test het maar aan de eindpunten of tijdens 'stoere' gesprekken op de vestigingen. Je hoort met name de zaken die niet deugen langskomen want schelden is blijkbaar cool en afgeven op alles en iedereen lucht wel lekker op natuurlijk. Of het mopperen terecht is, is van minder belang. Hoe komt het toch dat mensen en zeker Nederlanders dit als een karaktertrek hebben omarmd? Zelf ben ik heus geen rasoptimist en ik kan heerlijk meedoen zo nu en dan maar ik kijk van nature meer als een realist om me heen. Vals optimisme is jezelf bedriegen om maar niet aan de realiteit te hoeven denken. Daar hou ik niet van.
Het is helaas niet anders dan dat we leven in een fantastische tijd waar in onze samenleving sprake is van onbeperkt hebben, hebben en nog eens hebben. Tot vorig jaar dan want toen kwamen de eerste berichten naar buiten dat de grafiek ging dalen en nog steeds haalde de meerderheid de schouders op en vertrok voor de zoveelste (vlieg)vakantie want 'the sky is (letterlijk) the limit'. Als vrolijke struisvogels staken veel mensen hun hoofd in het tropische zand. Die tijd is voorbij, de ernst van de huidige problemen is 'ingedaald' en de politiek probeert ons met paniekvoetbal slapeloosheid te besparen. Politiek links en rechts is de weg kwijt omdat in Nederland zelfbestuur praktisch verloren is gegaan. We mogen net doen of we de boel controleren maar, eerst in de achtergrond en nu steeds meer op de voorgrond, is Europa de bepalende factor geworden. Dat levert voordelen op, die momenteel niet populair zijn om mee te stunten omdat het cool is om ergens de zwarte Piet van de malaise naartoe te schuiven en zeker niet in de spiegel te kijken.
Je ziet, op de werkvloer gebeurt hetzelfde in het klein wat op wereldniveau in het groot gebeurt. Welvarend leven is als een weg die omhoog loopt. Je kunt met of zonder doping fietsen maar als die weg steeds steiler omhoog gaat, komt er een moment dat je tot stilstand komt, om nog maar niet te spreken van achteruit rijden of een vrije val. Zo zie ik het als realist. Ik heb er maar één remedie voor en dat is acceptatie. Je verzetten door op alles te schelden en te roepen wat anderen hadden moeten doen, is te makkelijk. Steek de hand in eigen boezem, open je ogen voor de werkelijkheid en begrijp dat negativiteit zeker geen oplossing biedt. Je hebt jezelf ermee en er verandert niets aan de problemen. Sterker nog, je vergroot de ellende waarschijnlijk voor jezelf. Begrijp mij niet verkeerd, ik onderschat niet waar veel mensen mee in aanraking komen door de terugval van de welvaart. Ik heb zelf een redelijk sobere levensstijl, ik ben nooit jaloers op de eigendommen van anderen en mijn prioriteiten zijn nogal opvallend anders dan bij veel mensen om mij heen. Dat is mijn keuze en ik misgun anderen hún keuze zeker niet maar we zijn allemaal geboren met een hoeveelheid grijze massa achter ons voorhoofd en daar mogen/moeten we zinnig gebruik van maken. Laat je niet in de luren leggen door wat je allemaal op de mouw gespeld krijgt maar doe eens een poging om zelf na te denken. De tijd dat je er vanuit kon gaan dat je zorgeloos kon leven en denken dat anderen de zorgen voor je oplossen, is echt voorbij. Neem je eigen verantwoordelijkheid.
Dat geldt ook voor het openingszinnetje van dit verhaal, bekijk het eens anders. We hebben een baan, weet hoe kostbaar zoiets is en realiseer je dat de tijd van overvloed definitief voorbij is. Schud de verwende gepamperde houding van je af en probeer je baan te koesteren. Wentel je frustratie niet af op je klanten maar denk er aan dat je zonder hen je hand op moet gaan houden bij een overheid die het huishoudboekje niet op orde heeft en dat met steeds kleinere uitkeringen zal proberen op te lossen. Ik heb de neiging om dit relaas af te sluiten met het woord 'Amen' want als ik het teruglees, lijk ik wel een zedenpreker maar dat is niet mijn bedoeling. Ik wil slechts uitdrukking geven aan mijn zorgen en hoop er, al is het maar één iemand, mee over de streep te trekken om het negatieve los te laten en realistisch in het leven te gaan staan. Ik beloof een volgende babbel luchtiger te houden.....

Zoals in de vorige brief beloofd werd, zal ik deze keer een minder zwaarwichtig onderwerp aan de kaak stellen: de mens!! Luchtiger en vluchtiger dan een mens kan het toch niet worden. Elke dag zien we de bewijzen in de media. Hype na hype, trend na trend en gekte na gekte. Jullie kijken nu natuurlijk behoorlijk verongelijkt want niemand zal snel toegeven dat hij of zij een aanhanger is van de massahysterie. Consequent is de mens ook al niet want wat vandaag tot grote verontwaardiging aanleiding geeft, is morgen alweer vergeten want we moeten wel door natuurlijk en we willen geen moment iets missen van wat anderen voor ons bedenken. Media is een industrie waar slimme mensen proberen om ons wijs te maken dat we niet zonder kunnen, gebruik makend van de hebzucht en de naïviteit van de moderne mens. We zijn gewoon kuddedieren die behoefte hebben aan (mis)leiding. De wereld verandert op dit moment sneller dan de mensheid aankan.
"Je zou het toch luchtig houden" hoor ik jullie denken en dat is ook zo want wat ik hier boven geschreven heb, kan ik bewijzen aan de hand van wat voorbeelden.
We zijn in 2013 bezig om ons zonnestelsel te verlaten met een sonde grofweg ter grootte van een bus (3 x 6 x 17 meter). Het ding bevindt zich nu op een afstand van 9 nullen, te weten 18,5.000.000.000 kilometer, vanaf de aarde maar de meeste mensen in deze wereld zijn ondanks de moderne ontwikkelingen net als de neanderthaler, hoofdzakelijk bezig om slechts eten en drinken te bemachtigen. Veel mensen in Nederland denken dat ze natuur om zich heen hebben maar Nederlanders wonen in een zelfgecreëerd park want alles in ons land is door mensen aangelegd, er is niets hetzelfde als in de tijd dat wij hier nog niet rondliepen. En we gaan gewoon door met onszelf wijsmaken dat we slim zijn. We hakken bomen om en maken er tuinschuttingen van in plaats van een natuurlijke afscheiding van levende planten, struiken of bomen. Nee we hakken ze eerst om en zetten ze dan weer in de grond. Rarara.....
Waarom sterven en stierven natuurvolkeren uit? Omdat wij daar naartoe gingen om hen uit te leggen dat wij het beter konden. Als ze tegenstribbelden, straften we hen met wapens of soms was dat niet nodig omdat wij bacteriën meebrachten die het werk voor ons deden. Wat kralen, een spiegeltje en een paar miljoen bacillen waren voldoende om de hebzucht te bevredigen en land te veroveren. De wraak van deze uitgemoorde stammen en volkeren kwam zelfs na hun dood nog over ons want onze avontuurlijke '(zee)helden' kwamen terug met ziekten die daar in het zojuist veroverde gebied normaal waren maar die zorgden dat het in andere delen van de wereld slecht afliep met vele mensen. En denk nu niet dat dit alleen in de geschiedenisboekjes voorkomt want het is in de loop van de tijd alleen nog maar erger geworden. We gaan nu voor ons plezier op reis met camera, koffer en/of rugzak en nemen onze voorzorgen door medicijngebruik maar daarmee sluiten we niet alles uit. We worden door die medicatie op reis niet ziek maar brengen mogelijk wel iets mee waar de thuisblijvers niet tegen kunnen.
In het openbaar vervoer lopen we dan ook een groot risico want mensen in alle soorten en maten zitten en staan dicht op elkaar gepakt en dat is een toestand waar vele microscopische wezens een grote voorliefde voor hebben. Een kuchje hier en een onfrisse hand daar geven door waar voor gevreesd wordt, besmetting. Ach, zolang het een verkoudheid is, daar zijn we wel aan gewend in ons koude kikkerland, maar de laatste tijd heb ik een nieuw virus geconstateerd: het oranjevirus. En laat dit virus nou eens voor de verandering niet geïmporteerd zijn, tenminste niet heel recent want van oorsprong komt dit virus ook uit het buitenland heb ik mij laten vertellen. De wetenschap heeft er nog geen vaccin tegen gevonden maar de doktoren raden iedereen aan om de komende dagen bij de eerste verschijnselen direct naar bed te gaan en er zeker 2 weken in te blijven.
Dit was toch echt een luchtige busbabbel dacht ik zo. Eerst de ruimtevaart, vervolgens een tuinadvies, daarna vakanties en tot slot een vrolijk virus. Luchtiger kan ik het niet maken.

Afsluitend wil ik nog iets kwijt om ook eens over na te denken.
Punt 1: Een hobby doe je in je vrije tijd.
Punt 2: Werk doe je het grootste deel van je vrije tijd.
Conclusie: hobby = werk of werk = hobby
Ergens zit hier een denkfout, maar waar???

Wat kan ons werk toch ontzettend leuk zijn. Ik schrijf opzettelijk 'kan' want om iets leuk te krijgen heb je 2 zaken nodig: iemand of iets moet leuk zijn en iemand anders moet dat leuk vinden. Een soort oorzaak en gevolg. In een bus zijn beide factoren aanwezig maar je moet het wel zien en soms zelfs in gang zetten. Er zijn chauffeurs die vinden het allemaal maar gedoe en die verkopen zichzelf zelden goed. Ze besturen de bus, verkopen een plaatsbewijs en verlangen naar hun afstaptijd. Dat zijn collega's die eigenlijk de verkeerde baan hebben gekozen want als je met mensen te maken hebt, kun je er veel meer uithalen. Je kunt een bus op 2 manieren besturen. Letterlijk en/of figuurlijk oftewel je kan van mening zijn dat aan het stuur draaien voldoende bus besturen is en alles eromheen zien als hinderlijk. Zulke collega's zijn natuurlijk niet te bestempelen als visitekaartje van het bedrijf. Nee, dan de collega's die een bus ook figuurlijk besturen, zij sturen de sfeer aan in de bus door passagiers als een aangenaam extraatje te zien. Op een zandwagen heb je die kans niet want met een kuub zand valt weinig te lachen en een besteldienst die internetbestellingen in pakjes rondbrengt, vindt slechts zelden iemand thuis in onze slaapsteden en Vinex wijken. Nee dan op de bus, alle types kom je er tegen en als je het spel een beetje weet te spelen, is dat de slagroom op de taart als je begrijpt wat ik bedoel. En dat heeft niets te maken met het aantal jaren dat iemand ons beroep uitoefent want die houding zie ik terug in nieuwe collega's maar gelukkig ook nog bij een hele grote groep oudgedienden. Het hoeven geen complete cabaretvoorstellingen te worden maar met een paar korte zinnen of opmerkingen kun je de sfeer volledig naar je hand zetten en dan merk je al gauw dat een dienst van 9 uur veel korter lijkt te zijn. Ik merk het al bij de start, d.w.z. als collega's bij elkaar komen bij aanvang dienst en even bijkomen onder het genot van een bakkie koffie. Er zijn van die dagen dat er constant 'een dominee voorbij loopt' maar met een kleine handigheid, een absurde opmerking of een sneer waardoor iemand gaat reageren, kun je de boel op gang helpen en tot mijn grote tevredenheid ontstaat er in de meeste gevallen een sneeuwbaleffect en bemoeien steeds meer collega's zich ermee en davert de lach al snel door de ruimte. Exact dit is op de bus ook te doen, gewoon een vriendelijke opmerking of een gemeende groet zal in veel gevallen positief werken. Niet altijd, want chagrijnen zul je altijd houden maar je hebt gekozen voor dit beroep wetende dat je met publiek te maken hebt dus handel daar dan ook naar. Het maakt je werk zoveel leuker.

Nog maar een paar jaar en bijna alles wat mij dierbaar is geweest in het OV, zal verdwenen zijn. Ik bedoel dat het geel volledig gaat verdwijnen. Lange tijd de standaardkleur van en in het OV maar als huiskleur van bussen al langere tijd passé en ik denk dat de vertrouwde halteborden nu ook gaan sneuvelen. Bepaalde vervoerders vervangen het geel al door hun eigen kleuren zodat er b.v. een groen haltebord langs de weg staat. Een goed idee? Ik vind van niet want vooral in een omgeving met veel bomen, struiken en andere plantaardige gewassen is groen (of een andere donkere kleur) niet echt iets dat er uitspringt. Leuk maar (niet heus) voor de passagier die slechts een enkel keertje met de bus op reis gaat en de juiste plaats van een bushalte niet weet. Geel zag je al van verre en dan liep je doelbewust naar de juiste plek maar nu moet iemand op goed geluk een kant op lopen en dan met datzelfde goed geluk tussen het gebladerte gaan zoeken. Geen idee wat hiervan de winst is, geef mij maar dat vrolijke geel. Een andere verandering betreft de vorm van het bord. Langs provinciale wegen in mijn regio verschijnen halteborden die vertikaal uitgerekt zijn. De buslijnen staan nu niet naast elkaar op het bord maar onder elkaar. Echt nuttig? Ik zou het niet weten. Er wordt veel geld uitgetrokken voor zaken die prima en vertrouwd ingeburgerd waren. Zonde, maar gelukkig zijn de borden nog wel geel!!
De onervaren reiziger krijgt al jaren te maken met versnippering in het OV, een lappendeken van bedrijven. Ik begrijp natuurlijk prima hoe dat allemaal tot stand is gekomen want geld is overal de oorzaak van. Het nobele idee dat de klant hoog in het vaandel stond is al lange tijd uit de gratie al zal men dat nooit toegeven. Al de mensen die dit beleid uit moeten voeren doen dat met de beste bedoelingen maar het is behelpen geworden. Niet alleen in het OV is die nare ontwikkeling ontstaan, in de meeste sectoren van de maatschappij zijn we de weg kwijt. Er is slechts één ding dat klanten trekt en dat is duidelijkheid. Of je vroeger in Friesland de bus pakte of in Limburg, het maakte niet uit, het zag er allemaal eender uit en het functioneerde uitstekend. Misschien was het financieel niet helemaal van deze tijd maar ik verlang heel sterk naar een soort VSN (Verenigd Streekvervoer Nederland) waarin alle bedrijven opgenomen zijn met de zorg en verantwoording voor een eigen budget. Dus niet tegen elkaar opbieden en daardoor jezelf steeds verder uitkleden maar gewoon elk jaar een budget krijgen waar je het mee moet doen. Je kan daardoor uniformiteit uitstralen naar de klant en de verwarring die op dit moment op grote schaal onze goedbedoelde inzet op de werkvloer teniet doet, voorkomen. Klinkt goed toch? Jammer alleen dat de oorzaak vermoedelijk in Europese regelgeving gezocht moet worden en dat daarmee de meeste verantwoordelijken, inclusief de minister, overruled worden. Prima hoor dat er gezocht is naar een Europa dat onderlinge samenwerking promoot maar ik heb zo'n simpel vermoeden dat het allemaal wat doorgeslagen is en dan druk ik mij nog maar heel voorzichtig uit.

Grappig om te merken dat nieuwe collega's met dezelfde verhalen, opmerkingen en beroepslol aan de koffietafel komen als ruim 30 jaar geleden. Er is in de maatschappij zoveel veranderd maar beroepsgrapjes zijn blijkbaar onverwoestbaar. Menig collega zie je tegenwoordig vaak niet eens meer in de eindpunten want rustig in je bus met je smartphone de pauze gebruiken is geen uitzondering meer. Dit om te schetsen dat het digitale tijdperk het sociale leven heeft verdrongen met de sociale media. Gekscherend vraag ik weleens aan 2 collega's die wel 'gezellig' hun pauze gezamenlijk doorbrengen, turend op hun touchscreen: "Zijn jullie met elkaar aan het chatten?....." Nieuwe collega's raad ik altijd aan om zoveel mogelijk contact te maken met ervaren collega's. Ten eerste heb je een grotere kans dat je opgenomen wordt in de groep maar belangrijker nog is het luisteren naar de manier waarop er gesproken wordt over zaken waar je op de werkvloer mee te maken hebt en/of krijgt. Verstandig is het daarbij wel om niet alle gesprekken letterlijk te nemen want sterke verhalen zijn van alle tijden en dus ook gangbaar onder buschauffeurs. Volgens goed gebruik worden er regelmatig verhalen verteld die volledig uit de duim zijn gezogen en ook via de 'mobilofoon'gesprekken komt er soms informatie binnen waar je mee moet uitkijken. Wie zegt het en waarover gaat het. Ervaren chauffeurs herkennen de stem en weten dat ze soms moeten uitkijken wat de informatie waard is maar met het gebruik van een beetje gezond verstand steek je toch altijd wel wat op van de smeuïg vertelde verhalen. Er zijn nieuwe collega's die denken dat bijdehand gedrag nuttig en nodig is om mee te doen. NOOIT doen want je prijst jezelf uit de markt. Kijk de kat uit de boom en doe zo nu en dan een duit in het zakje maar altijd voorzichtig want voor je het weet ben je 'aan de beurt' en zit je met rode konen en ben je ongewild het middelpunt van de aandacht. Bij ons in de vestiging in Delft moet je het wel heel bont maken, wil je buitengesloten worden maar het komt incidenteel voor. Het voordeel van ons werk is dat je niet de hele dag met een collega opgescheept zit. Je doet een 'bakkie' met elkaar en verder heeft iedereen zijn eigen werkplek achter het stuur waar niemand lastig gevallen wordt over zijn of haar werkwijze en gedrag zolang dat niet leidt tot klachten. Daarom is het van belang om de schaarse momenten tijdens je dienst (de pauzes) te vullen met een praatje en een grapje. Het haalt van veel zaken de druk weg, je kan je hart luchten en 9 van de 10 keer vervolg je je dienst weer fris. Laat ik daarom een oproep doen aan alle digiverslaafden om Twitter, Facebook, Whatsapp en what al meer, tot een privé terrein te bewaren en gewoon mee te doen met de sociale cultuur in ons werk dus stap uit die bus, loop even naar de eindpuntvoorziening (strek je gelijk even je benen) en biedt je collega's een bakkie aan. "Wil iemand een bakkie?" is zo ongeveer het beste wachtwoord dat je kunt gebruiken. Dan sta je als nieuwe collega al met 1 been in de groep!!

Taal is een handig middel om elkaar zaken duidelijk te maken. Soms is een blik voldoende maar meestal hebben we woorden nodig. Elk beroep heeft buiten het 'normale' taalgebruik ook te maken met jargon. Jargon betekent vaktaal. Ook binnen een groep min of meer gelijkgestemde mensen speelt jargon een rol. Dan heet het geen vaktaal maar groepstaal. Luister je naar een groep rappers dan zullen er woorden gebruikt worden waarvan het bestaan niet eens bekend was bij de meeste mensen van buiten die rap cultuur. Straattaal komt daar dichtbij. Een andere gespecialiseerde groep vind je bijvoorbeeld bij de visfanaten. Zij spreken visserslatijn, of het om hengelaars gaat of om aquarium liefhebbers, het maakt niet uit maar er gaan termen over tafel die een kaartspeler aan de bridgetafel niet zal snappen. Andersom waarschijnlijk eveneens niet. Ook in de buswereld spreken wij ons eigen ABN oftewel Algemeen Busschaafd Nederlands. Wij hebben het over vetag of b.v. een rondje 69. Of 'mijn tijd opzoeken' is als interne uitdrukking geen probleem maar een buitenstaander zal vragen of wij geen horloges mogen dragen. Morgen heb ik de mooiste dienst die er is betekent voor de meeste collega's dat ze morgen vrij zijn. Andere diensten zijn ook prima want het gros van de chauffeurs werkt met plezier maar de mooiste dienst heeft toch vaak de voorkeur. Zit jij morgen op de stad? Een vraag die bij veel mensen de wenkbrauwen zal doen fronsen.
Helaas wordt taal ook minder leuk en creatief gebruikt. Het schijnt niet anders te kunnen maar stopwoordjes zijn een treurige taalvorm en daardoor een doorn in mijn oog. Vooral als je er op gaat letten want dan blijkt dat bijna niemand meer een normale zin uit kan spreken zonder het gebruik van het woordje 'eigenlijk' of 'met name' of 'zeg maar' of 'gewoon'. Ik tel weleens het aantal keren dat iemand dat in korte tijd gebruikt. Een goede raad: doe het niet want eenmaal erop geattendeerd, kun je nauwelijks nog naar mensen luisteren zonder te letten op hun beperkte taalgebruik. Probeer het maar eens met het weerbericht op televisie. De ene mevrouw of meneer doet het erger dan de andere maar er is wordt dan b.v. een depressie aangekondigd en dan met name boven Duitsland of het regent morgen met name in het noorden van Nederland enz. enz. Er zijn genoeg alternatieven maar nee hoor het is met name wat de klok slaat. Gebruik in zulke gevallen eens het woordje vooral of hoofdzakelijk dus hangt de depressie vooral boven Duitsland en regent het hoofdzakelijk in Noord Nederland.
Een andere modegril op taalgebied is een hardnekkige uitdrukking die al jaren in gebruik is, namelijk 'ik heb zoiets van....' en dan volgt er van alles. Geen probleem om het eens een keertje te zeggen maar het nadeel van stopwoordjes en zinnen is dat de gebruiker daarvan verslaafd raakt aan zo'n gewoonte. Krom taalgebruik hoor je ook in opmerkingen als: ik ben (er) een beetje ziek/moe/klaar mee/toe aan vakantie enz. Alleen 'een beetje verliefd' is min of meer geaccepteerd als een geschikte term maar slechts omdat het een titel is van een liedje. Ik snap trouwens niet hoe je een beetje verliefd kunt zijn. Volgens mij is dat met oprechte verliefdheid onmogelijk want dan ben je of 200 % verliefd, en niet zo'n klein beetje ook, of je bent niet verliefd. Er tussenin zit hooguit een avondje uit en een gezamenlijk beschuitje in de ochtend waarna de verliefdheid overslaat naar een ander.
Ga je opletten dan hoor je steeds meer taalgebruik waar de kracht al lang vanaf is. Al met al misschien een reden om niet alleen in de spiegel te kijken maar ook eens een soort luisterspiegel te gebruiken. Betrap je jezelf op zulke zinloze zinnetjes, probeer daar dan verandering in aan te brengen want dat scheelt voor toehoorders enorm. Ik heb met name zoiets van eigenlijk gewoon een beetje minder zeg maar. Bedankt.

In de surftips staat een link naar boeken over het OV. Daar hoort dit net verschenen boek ook bij maar vanwege de foto en de prima toelichting wilde ik de busbabbel deze keer benutten om aandacht te vragen voor de NAL. Het door velen lang verwachte boek 'De bus van Langhout' is 1 mei verschenen. Uitgever is Boekscout. Het boek zal later officieel gepresenteerd worden aan oud-NAL-directeur Piet Langhout (81) in Ter Aar. 'De bus van Langhout' telt 285 pagina's op formaat A5 en vele tientallen foto's in kleur en zwart wit. Bijgaande foto siert het omslag van het boek. Hans van der Wereld (auteur)

Geschiedenis autobusonderneming NAL te boek gesteld:
Onder de titel De bus van Langhout heeft de Alphense historicus Hans van der Wereld de geschiedenis van de autobusonderneming NAL (Nieuwkoop – Alphen aan den Rijn – Ter Aar) van de familie Langhout uit Ter Aar te boek gesteld. In een bijna 300 bladzijden tellende uitgave, die voorzien is van veel foto’s, wordt het voormalige busbedrijf in de herinnering teruggeroepen. Het boek gaat diep in op het wel en wee van de onderneming, die in 1923 in Woubrugge werd opgericht en in 1926 door chauffeur/firmant P. Langhout voor eigen rekening in Ter Aar werd voortgezet. In al de jaren dat de onderneming bestond – per 1 juli 1980 werd de exploitatie van de lijnen van de NAL door Centraal Nederland overgenomen – is het Teraarse bedrijf altijd een kleinschalige autobusonderneming geweest. In de jaren voor de Tweede Wereldoorlog had Langhout nooit meer dan zes bussen. Een dienst Ter Aar – Leiden werd toen nog niet door Langhout geëxploiteerd. Dat kwam pas toen Langhout het in Woubrugge gevestigde bedrijf ADWAL (Autobusdienst Woubrugge – Alphen aan den Rijn – Leiden) overnam. Deze ADWAL was voordien eigendom van Keessen.
De NAL was sinds 1930 gevestigd op de hoek van de Aardamseweg en de Westkanaalweg in Ter Aar, op de plek waar nu sporthal De Vlinder staat. De NAL is definitief geschiedenis geworden. In het boek De bus van Langhout is ook veel aandacht voor het wagenpark van het bedrijf. Alle bussen die in de loop der jaren door Langhout zijn gebruikt passeren de revue. Ook diverse chauffeurs van de NAL komen voor het voetlicht. Zij vertellen over hun jaren bij de NAL. De bus van Langhout is een interessante uitgave voor de bewoners van de Rijnstreek.

Soms lees je berichten waarvan je niet zeker weet of het nep is of serieus. Ik kijk dan eerst op de kalender om zeker te weten dat het geen 1 April is. Het bericht dat het online bedrijf Amazon overweegt om pakketjes via het OV te versturen zorgde dat ik gelijk een onderwerp voor deze busbabbel heb. Ik stel me daar namelijk iets bij voor dat mijn lachspieren activeert maar zo'n gerenommeerd bedrijf zal vast geen onzin lanceren. Toch zie ik het al voor me: 's morgens vroeg gaan de chauffeurs eerst langs de sorteerafdeling waar ze dan een vrachtje pakketten in ontvangst nemen. Dat deponeren ze dan ergens in de bus en dan zal er onderweg wel iemand staan die dan tekent voor ontvangst en naar huis gaat met zijn of haar pakket. Het moet toch niet gekker worden!! Toch overweegt men iets dergelijks. Lees dat maar in de link onderaan deze busbabbel.......
Ik ben niet echt een persoon die oude gewoontes en vertrouwde zaken kan loslaten maar ik verbaas me er al jaren over dat postbezorging nog vrijwel op dezelfde manier geschiedt als tientallen jaren geleden. De boel is anders georganiseerd en uiteraard meer geautomatiseerd maar verder komt er nog steeds iemand aan de deur die dan iets door de gleuf schuift of aanbelt en het afgeeft. Ooit kwam alles aan de deur: de melkboer, de bakker, de groenteman, de olieman, de lorrenboer, de schillenman en ga zo nog maar even door. Al deze beroepen zijn verdwenen en we gaan nu met z'n allen naar de supermarkt en halen zelf alles in tassen en karretjes. Gezellig boodschappen halen en daarna sjouwen we alles naar huis. Daar hoor je niemand meer over klagen, het is normaal geworden. Alleen de postbode komt nog steeds langs. Vreemd toch? Ik gun natuurlijk alle postbodes hun werk maar het gaat mij nu even om de redenering. Waarom geen wijkgebouwtje waar alles samen onder 1 dak zit. De geldautomaat en de andere zaken die nu door bladenwinkels worden afgehandeld, kunnen dan weer het ouderwetse loketwerk overlaten aan het Postbedrijf en dus ook de brieven en pakketjes. Ik kan bijna 24 uur per dag brood halen of een krat bier maar de postbezorging krimpt steeds verder in en bij mij nog maar 4 keer per week. Laat mij lekker zelf kiezen wanneer ik de boel op kom halen. De pakketpost groeit en groeit door de online aankopen en de bezorger staat steeds maar aan te bellen bij mensen die overdag werken en uiteindelijk alsnog later in de week de boel zelf op gaan halen. Zeer inefficiënt is mijn conclusie.
En dan nu weer dat onzinnige idee om het OV er in te betrekken. Straks rijdt de bus rond als een moderne versie van de SRV wagen. De bezettingsgraad van het OV is op uitzonderingen na, lang niet meer wat is het is geweest dus al die ritten met slechts een handjevol passagiers kunnen dan weer rendabel worden. Ik denk dat mijn collega's wel voor warm zullen lopen voor dit toekomstbeeld. Nu nog een app die aangeeft in welke bus jouw pakket ligt en je kan bij de halte gaan staan om het op te halen. Wel jammer als er een bus uitvalt of dat er teveel bladeren op het spoor liggen. Ik ben in ieder geval al erg modern, ik gooi de busbrief door de digitale gleuf en iedereen kan hem ophalen wanneer men wil.

Geluid!
Horen en luisteren zijn zaken waar je niet vaak bij stilstaat maar als iets vanzelfsprekends accepteert. Iemand die geen gehoor heeft mist een heleboel en soms ook niets want er wordt wat geluid op je afgevuurd gedurende een doorsnee dag. Stilte is een kostbaar goedje geworden en dat realiseer je je als je ergens bent waar je niets hoort. Het zal lastig worden om stilte te vinden in de Randstad, overdag maar zelfs ook 's nachts. Altijd ruist het minimaal, een samensmelten geluid van auto's op afstand, een trein in de verte, een sirene van hulpdiensten, een feestje 2 straten verderop of schakelkasten voor stroom, internet en wat niet allemaal. Vroeg in de ochtend kun je op zondag nog iets terugvinden van de rust die zo broodnodig is om je hoofd leeg te maken van alle impulsen die je continue binnenkrijgt. Collega's willen graag de zoemer aan hebben tijdens hun ritten omdat ze anders bang zijn een stopverzoek te missen en de halte voorbijrijden. Een simpele tingel kan mij misschien nog bekoren maar die elektronische, doordringende, nare door merg en been gaande zoemers zijn mij een erge ergernis. Weet je hoe vaak je dat hoort gedurende een dienst van pakweg 9 uur? Is een rode lamp niet voldoende? Nee, geluid moet er zijn. Heb ik nog niet eens de smartphone terreur genoemd met alle zoemers, piepjes en ringtones. Heel veel mensen hebben constant muziek aan staan, niet om te luisteren maar om toch vooral geen stilte te hoeven horen.
Nee, dan de oude bussen, een donker warm gebrom van de motor, afgewisseld met het sissen van de deuren. Nostalgie verzacht veel negatieve herinneringen want het was heel vaak een pokkenherrie. Isolatie was nog niet tot kunst verheven, het rammelen hield de chauffeur bij de les en soms was een goed gesprek met een passagier onmogelijk doordat het wegdek bestond uit onregelmatige klinkers. Mocht je behoefte hebben om het ouderwetse motorgeluid nog eens te beluisteren, open dan busbrief 123 - 124 - 125 - 126 - 127 en kijk bij het hoofdstuk 'Bakkerarchief' waar je 5 originele geluiden uit het verleden kunt beluisteren.
Een ander geluidsvervuiling stoort mij sinds enige tijd als ik televisie kijk. Nee, niet het opschroeven van het geluid tijdens reclameblokken want daar heb ik mij allang bij neergelegd en de knop 'mute' op de afstandsbediening is daarbij mijn grote vriend. Nee, ik bedoel de manier waarop er in televisieprogramma's omgegaan wordt met het uitspreken van de letter s. Voor zover ik mij bewust ben, werd die letter altijd kort uitgesproken maar als je gaat opletten, zul je merken dat er steeds meer presentatoren/trices de s uitspreken met een soort slisgeluid. Ze zeggen dan b.v. niet mens maar menshhhj. Volgens mij is het een modegril maar wel een die steeds hardnekkiger aanwezig is. Misschien letten veel mensen niet op zulke dingen en vinden ze het volstrekt niet belangrijk. Ik maak jullie misschien attent op iets waar je, nadat je het ook bent gaan opmerken, mij niet dankbaar voor zal zijn maar dat neem ik op de koop toe.
Zo heb je allerlei vormen van geluid, aangenaam of irritant en dat verschilt ontzettend per persoon. Smaak en wansmaak worden namelijk door iedereen anders ervaren en dat is misschien maar goed ook. In mijn borstzak begint regelmatig een hond te blaffen als er een Whatsapp bericht binnenkomt dus wie ben ik om een ander de maat te nemen............

Het was in 1988, een doorsnee dag in Assen rond het middaguur. Het was niet zonnig maar ook niet bewolkt, er hing een soort sluierbewolking en het was best een aardige dag voor de tijd van het jaar. Een van onze stadsdienstchauffeurs had dienst en was onderweg naar het station waar hij van zijn pauze wilde genieten. Hij floot zachtjes voor zich uit en verheugde zich op zijn pauze. Een plasje, een hapje en een bak koffie zijn heel welkom op z'n tijd. Zelf was ik die ochtend naar mijn werk gefietst en ik had fietsend langs het station, een wagen met gasflessen voor het station op zijn zij zien liggen. Diverse instanties hadden de situatie dusdanig ernstig gevonden dat er geen risico genomen ging worden maar de boel moest worden afgezet zodat het bergen van de vrachtwagen veilig kon plaatsvinden. De kantine van de DVM stond in 1988 nog op de plek waar de bomen en bosjes achter de 4589 in brief 133 staan. De kruising bij het station en de totale omgeving waren daarom met de bekende rood-witte linten afgezet. De bewuste chauffeur ziet die linten wel, denkt 'dat ziet er vrolijk uit maar ik heb pauze' en laat zijn bus daar achter omdat hij niet verder kon rijden naar de normale bufferplaats. Hij kruipt onder de afzetting door en wandelt naar de kantine zonder dat iemand hem een strobreed in de weg legt. Er zit echter niemand binnen en achter het loket zit ook geen collega. Dat is vreemd want het gebeurt maar zelden dat je in je eentje zit te pauzeren. Hij maakt gebruik van het toilet, pakt daarna koffie, eet zijn boterhammen en leest rustig een krantje. Na een half uurtje is het einde pauze en wil hij terug naar zijn bus. Hij stapt naar buiten en wordt direct staande gehouden door een agent die hem bars vraagt waar hij vandaan komt. De chauffeur kijkt verbaasd naar de strenge diender en zegt: "Uit de kantine natuurlijk, waar anders?". "Daar had u helemaal niet mogen komen," stamelt de agent, er geldt hier een noodverordening vanwege de ernst van het ongeval. "Ohhh", zegt de chauffeur daarop, "zijn die linten daarvoor, ik heb niets gemerkt hoor. Waar is de brand?". De agent is door de nuchtere houding van de chauffeur wat uit het lood geslagen en wil uit gaan leggen dat er gasflessen bij het ongeluk betrokken zijn en dat daarom deze afzetting nodig is maar de chauffeur draait zich om een wandelt op zijn gemak naar zijn bus intussen mompelend dat hij geen tijd heeft voor die onzin. Ik moet mijn rit gaan rijden zegt hij nog omkijkend en vervolgt zijn dienst. De agent kijkt hem verbouwereerd na en vergeet daardoor bestraffend op te treden. Gelukkig voor de collega. Echt gebeurd, vraag maar aan die stadsdienstcollega.

Twee busbrieven zonder babbel maar ik pak de draad weer op met een verhaal over de zithouding van de chauffeur. De mening over een juiste houding is natuurlijk betrekkelijk. Je hebt de richtlijnen van de daarvoor ingestelde instanties. Dezen schrijven een rechte zithouding voor, kont naar achteren, rug recht en de afstand tot het stuur zodanig dat de armen het hele stuur kunnen bereiken. Dat is de theorie voor de zitinstructie. Nu de praktijk. In de praktijk hoeft iedereen maar rond te kijken naar de bussen op straat. Van heel dicht op het stuur tot achterover liggend met een afstand net genoeg om het voorste deel van het stuur te bedienen. Beiden niet juist. De waarheid ligt altijd ergens in het midden naar mijn mening. Je kan richtlijnen bedenken maar die zijn altijd variabel want ieder mens zit anders in elkaar. Waar de een pijn van in zijn of haar rug krijgt, heeft de ander er juist baat bij. Ik stap weleens achter het stuur van een bus en dan vraag ik me ernstig af hoe iemand in die stoel een dienst van 8 of 9 uur heeft kunnen rijden. De zitting iets naar voren gekanteld, de rugleuning zodanig dat ik weinig steun ervaar en ik vermoed dat de collega die hiermee reed, meer dan wenselijk, al die tijd op de voeten rustte in plaats van op het zitvlak en daardoor ook de rug onjuist belast heeft. De voorgeschreven houding van de ergonomische deskundigen zou rugproblemen moeten voorkomen en dat zal in een aantal gevallen best zo zijn. Rugklachten ontstaan echter niet alleen door de werkhouding maar bedenk eens hoe mensen de avond 'hangend' voor de buis doorbrengen en dan zeker niet de verstandigste zithouding aannemen. Ook de nacht doorbrengen in een bed met een versleten of verkeerd matras doet de rug geen goed. In de bus hebben we tegenwoordig luchtvering, stuurbekrachtiging, rembekrachtiging en een luchtgeveerde stoel met vele opties om naar wens in te stellen en toch merk ik dat veel jonge collega's nu al rugklachten hebben en dat de bus verwijten. Mijn stelling is dan ook dat in een modern voertuig de spieren onvoldoende belast hoeven te worden en daardoor verslappen met als gevolg klachten. De sportschool is ontzettend populair. Daar worden vele spieren getraind want dat is goed voor de conditie maar 8 of 9 uur achtereen een bus besturen zonder de spieren gezond te gebruiken, vraagt om problemen. Ik werk al 33 jaar in het OV waarvan 27 jaar intensief achter het stuur en, ondanks dat ik ben afgekeurd voor militaire dienst vanwege een zwakke rug, heb ik zittend achter het stuur op de wijze die ik het prettigst vond nooit rugklachten ontwikkeld. Rarara? Geluk gehad? Zoals ik al eerder opmerkte ligt de waarheid in het midden. Zit je lekker in je vel? Is je lichaam geschikt voor dit werk? Welk aandeel hebben sportblessures? Als jonge oudere vraag ik mij dat allemaal af. Een zondebok is makkelijk aan te wijzen maar klopt dat ook? Leg jezelf eens onder een vergrootglas en beoordeel je manier van leven. Misschien kun je er problemen mee voorkomen.

Voorrang bij wegwerkzaamheden. (door Rodney - Texas USA)
---------------------
Op een dag reed ik (als passagier) in FRAM buslijn 98 door Bolsward, over de Snekerstraat naar het station. Destijds bestond het wegdek nog uit klinkers (nu asfalt). De overzijde van de straat was opgebroken voor reparatie. Het was in een flauwe bocht en moeilijk te zien of er verkeer aan kwam. En zoals te verwachten was: er kwam iemand met onverminderde vaart de bocht om, recht op de bus af rijden. Zowel de buschauffeur als de automobilist stopten abrupt, beiden geschrokken. Nu lijkt het mij dat iedere automobilist weet dat in dit geval (de wegafzetting was aan zijn kant) de bus voorrang heeft.  Dit speelde zich af vlak naast een benzinestation dus de auto had daar makkelijk even in kunnen rijden om de bus er langs te laten. Maar nee, in plaats daarvan ging de autodeur open en eruit kwam een gezette man in een verfrommeld kostuum, een rood hoofd en een stuk of 4 kinnen. Hij maakte driftige gebaren waardoor al die kinnen ook driftig bewogen en met die gebaren probeerde hij duidelijk te maken dat de bus aan de kant moest.
De chauffeur zette de bus rustig op de handrem en in de neutrale versnelling. De automobilist ging bij de instapdeur staan en wilde dat die open ging. Dat ging niet gebeuren en hij liep toen om naar het raampje van de chauffeur en riep gefrustreerd dat hij meer dan halverwege (het opgebroken stuk weg) was geweest en dus voorrang had. Zo werkt dat niet en na enige onfatsoenlijke woorden deed de chauffeur zijn raampje weer dicht en pakte een krant uit zijn tas en ging daarin zitten bladeren. De man werd daardoor nog meer geïrriteerd en ging voor de bus staan schreeuwen en op de voorruit te tikken. Inmiddels begon er steeds meer verkeer om ons heen te staan en leek het voorlopig nog wel even te gaan duren. Passagiers in de bus zaten te gniffelen en des te meer de man zich opwond, des te harder werd er smakelijk gelachen. De automobilist begreep wel dat hij dit niet ging winnen en hij ging uiteindelijk weer terug in zijn auto, zat nog een tijdje opgewonden te doen en week daarna uiteindelijk uit naar de inrit van het benzinestation zodat de bus er langs kon. De 5 minuten daarna tot aan het station leken wel een schoolreisje, iedereen zat vol enthousiasme te babbelen en over het gedrag van de man te discussiëren. Tja, ik kon me niet voorstellen dat men over zoiets kleins zo door het lint gaat.

Staking. (door Rodney - Texas USA)
---------------------
Op een gegeven moment was er in de jaren negentig door een van de vakbonden een staking uitgeroepen maar de chauffeurs van andere bonden staakten niet en dus reden de bussen soms wel en soms niet. Ik had op weg naar school geluk en was er met mijn vaste rit op tijd gekomen. Helaas, op de terugweg ging het in eerste instantie goed maar moest ik in Bolsward overstappen en ja hoor, mijn bus was er niet. Een tijdje gewacht en nog een tijdje gewacht en je raadt het al opnieuw een tijdje gewacht maar er kwam van alles maar geen bus. Dus dan maar in de buidel getast op zoek naar een telefooncel en wat kwartjes om naar huis te bellen. Bedenk wel, het was nog niet zover dat er op grote schaal mobieltjes waren dus in een bedompte cel gooide ik 2 kwartjes in de gleuf. Mijn vader nam op en begreep het probleem. Mijn ouders hadden geen auto dus mijn vader zou met 2 fietsen naar Bolsward komen. Geen pretje om op een fiets rijdend met 1 hand een 2e fiets mee te voeren. 10 minuten na mijn telefoontje naar huis stond ik in Bolsward van de omgeving te genieten toen er opeens een kennis in een auto langsreed en mij zag staan. Hij zei stap maar in, ik geef je een lift. Vandaag de dag met de beschikking over mobieltjes had ik mijn vader even kunnen bellen maar dat hadden we rond 1990 nog niet. Het was koud en guur weer dus met pijn in mijn hart wees ik de warme auto af. Ik zei: "Dat kan ik niet maken want dan staat mijn vader hier straks met twee fietsen en ben ik er niet. Ik heb een prima vader maar dat zou niet tot een prettig gesprek geleid hebben. Nog zo'n 30 minuten later kwam mijn vader met twee fietsen aan op het station en we gingen samen op weg naar huis. Een paar kilometer verderop reden we langs een bushalte en hoorde ik een bus achter me. Ik kijk om en zie lijn 98 naar Makkum met achter het stuur Bob, een van de vriendelijkste buschauffeurs die de FRAM had. (zie televisie programma 'de Reünie' en leer Bob kennen - t.h.v. 19 minuten 25 seconden)
Ik vertelde wat er gebeurd was en hij zei simpelweg: "Gooi de fietsen maar achterin!" Dat kon ik natuurlijk niet afwijzen want van Bolsward naar Makkum hadden we flink wind tegen en zo'n warme streekbus leek mij wel wat. Zo gezegd zo gedaan. Mijn vader was in eerste instantie een beetje geïrriteerd en wou eigenlijk niet mee. Hij had de moeite genomen om mij op te halen en zou dat zelf wel afronden. Ik kende mijn vader goed genoeg om te weten dat dat gevoel wel over zou zijn tegen de tijd dat hij weer thuis was ;-) en inderdaad. Ik moet er niet aan denken hoe het humeur van mijn vader zou zijn geweest als ik het aanbod van de kennis in de auto had aangenomen en mijn vader onverrichter zaken weer met een lege 2e fiets terug had moeten gaan. Gelukkig was de staking snel voorbij en heb ik nog jaren deze rit zonder problemen gemaakt.

Nooduitgang. (door Rodney - maak kennis met hem bij de Busbabbel in busbrief 139)
---------------------
Op een ochtend was het, zoals gewoonlijk, erg druk bij de halte met schoolgaande passagiers. Toen de bus er aan kwam, vormde zich een flinke groep op de plek waar de instapdeur verwacht werd maar de bus stopte zo'n 5 meter voor die plek omdat sommige studenten dusdanig aan het trekken en duwen waren en sommigen gevaarlijk voor de (langzaam) rijdende bus geduwd werden. De menigte ging op intussen stilstaande bus af en begon weer te dringen. Ik nam niet eens de moeite om achteraan te lopen want ik dacht 'het duurt toch wel even voor ik binnen ben' dus ik bleef rustig staan. Kennelijk had de chauffeur dat gezien en gewaardeerd want hij hield de deur dicht en reed voorzichtig verder en dwong de menigte langzaam aan de kant totdat hij met de instapdeur vlak voor mij stond. Ik moest me schrap zetten om niet aan de kant geduwd te worden maar ik kon mooi als eerste naar binnen en ik gaf de chauffeur een dankbaar knikje.
Even later kwam Jan, een bekende van mij, binnen en die kreeg een felle uitbrander van de chauffeur over het dringen. Waarom alleen hij de schuld kreeg, weet ik niet want zowat iedereen deed er aan mee maar hij was blijkbaar extra opgevallen. Jan werd boos, wilde de bus verlaten en rende naar achteren omdat de voordeur geblokkeerd was door instappers en bij de achterdeur trok hij aan de "bij nood deur open" hendel. Om de een of andere reden ging de achterdeur niet open dus was dat vergeefs geprobeerd en even later ging hij met een kwaad gezicht toch zitten. Het was een Mercedes bus en die deuren moeten altijd een beetje naar beneden om de vergrendeling los te laten gaan, ik denk dat dit niet werkte en daardoor liep het mis. De bus kon echter door de omgezette hendel niet rijden dus liep de chauffeur naar achteren, deed het hendeltje weer terug en gaf de jongen nog een stevige uitbrander :-(
Die knaap had wel vaker pech. Een paar jaar daarvoor was hij op mijn verjaardagsfeestje geweest. Mijn vader had voor ons een speurtocht samengesteld die bij de locale snackbar eindigde. De tocht was zonder volwassene als begeleiding dus al snel vlogen de patatjes door de lucht. Ik haalde een patatje door de mayonaise en gooide het naar Jan  Hij zei wat lelijke woorden, pakte het patatje weer op en gooide het terug naar mij - niet wetend dat inmiddels de eigenaar van de snackbar achter hem stond. Net als de buschauffeur verloor de eigenaar zijn geduld en gaf hem een flinke tik voor zijn kop. Kennelijk had de man wel gezien dat ik was begonnen maar ik was buiten zijn bereik en, niet onbelangrijk, mijn vader zou de rekening nog komen betalen. Hij wees met een strenge vinger naar mij en zei: "En die tik was eigenlijk voor jou bedoeld!" en baande weg. Het was 10 seconden stil en toen braken we allemaal in lachen uit. De jaren daarna was het altijd een 'onderons' grapje om Jan een (nep) klap te geven en dan tegen iemand anders te zeggen "En dat was eigenlijk voor jou bedoeld!"

In vroeger tijden toen bussen nog simpel in elkaar staken, wielen, stoelen en een motor, en geen noemenswaardige elektronica konden sommige storingen  eenvoudig opgelost worden. Tegenwoordig met al die sensors en hightech apparatuur die slechts met een computer uit te lezen valt, kun je weinig kunstjes toepassen om een bus alsnog naar de werkplaats te krijgen zonder dat hij afgesleept hoeft te worden. Hierover zijn met gemak vele verhalen te vinden maar in deze babbel zal ik 2 voorbeelden 'opnoteren'. Bij de GDS, wat stond voor Gronings Drentsche Stroomtram en eigendom was van de EDS (N.V. Eerste Drentsche Stoomtramweg Maatschappij), gebeurde het soms dat een chauffeur uit Assen een bus met pech in Groningen kon omruilen. Dat scheelde een hoop heen en weer rijden en rituitval bleef daardoor beperkt. In de GADO garage in Groningen stond dan ook om die reden een DVM bus klaar (N.V. Drentse Vervoer Maatschappij). Op de bewuste avond was een chauffeur op weg van Emmen naar Groningen op lijn 59. Hij hoorde iets knappen en vanaf dat moment reageerde het gaspedaal nergens meer op. De bus reed nog even steeds langzamer verder en viel toen stil. De chauffeur vertelde de aanwezige passagiers dat er een probleem was ontstaan en zei dat hij een poging ging wagen om een oplossing te vinden. Hij keek eens rond of er hulp in de buurt was in de landelijke omgeving. Op een boerderij verderop brandde nog licht. Hij draaide het motorluik open en zag dat de gaskabel gebroken was. Hij trok de stoute schoenen aan en liep naar de boerderij om een stuk touw te vragen. De boer was uiterst behulpzaam zocht een flink eind stevig touw op. Dit werd vastgemaakt aan de gashendel op het motorblok en zo kon de chauffeur, met het touw in zijn hand, toch gas geven en voorzichtig richting garage rijden om de bus te ruilen.
Zelf heb ik dat ook ooit ervaren. Ik kwam tot stilstand aan de rand van de Universiteitswijk in Delft met een wagen uit de 9300 serie. Gas geven was niet mogelijk en met mijn technische kennis was het toen belabberd gesteld (nu nog hoor ik sommigen zeggen) dus ik riep hulp in van de centrale. Daar kwam de monteur voor ter plaatse, hij schroefde het motorluik los dat in het gangpad zat en ging uit de servicewagen een stuk touw halen, bond dat aan de eerder genoemde hendel en gaf mij het andere eind. Technisch had ik misschien geen hoog niveau maar creatief was ik wel. Ik bond het touw strak aan mijn stempel die in het stempelbakje stond en kon toen door de stempel naar voren te bewegen, gas geven. En zo ben ik onder begeleiding van de monteur naar de garage gereden en eigenlijk was dat redelijk te doen. Wel een ervaring die je niet meer vergeet.

Vis is niet heel erg populair bij chauffeurs. Ik bedoel hiermee niet dat ze geen vis lusten maar de populariteit van een ingepakte vis in de tas in de bus in de warmte is nog erger dan een patatlucht. Bepaalde dagen, en dan met name marktdagen, is het dikwijls vechten tegen de lucht. Zet je je schuifraam open dan trekt de lucht van achter uit de bus naar de uitgang in de vorm van het chauffeursraam, en daarmee bereik je zodoende geen verlichting van de reukorganen maar een versterking van het aroma. De afgelopen tijd waren er een aantal tropische dagen en dan hebben chauffeurs op de lijnen langs de wekelijkse markten het zwaarder dan de rest. Een lekkerbekje is nog te doen mits het gekocht is door een ander lekkerbekje.....maar een haring met uitjes is na het haringhappen bij de viskraam zelfs daarna geen succes in de bus, een voorzichtig boertje van de ingestapte liefhebber en je kan je eetlust op je buik schrijven. Collega´s die langs de Haagse Markt rijden op lijn 50 en 51, vroeger lijn 130 en nog eerder lijn 58 (maar dan zitten we alweer vóór 1983) rijden op marktdagen liever een andere lijn.
Den Haag en Scheveningen zijn natuurlijk verbonden met de visvangst maar ook buiten Haaglanden zijn ervaringen met vis altijd reden voor anekdotes. Ooit reed er een chauffeur van de vestiging Assen graag de lijndienst via een dorp in de omgeving waar langs de route een viskraam stond. Deze collega had juist géén hekel aan een vislucht in zijn bus want hij was er zelfs dol op. Een dooievisjesvreter (staat in het woordenboek) zouden wij zeggen maar hem deerde dat niet en hij kon intens genieten van een gebakken visje of een nieuwe haring. Op de bewuste marktdagen zat de bus altijd behoorlijk vol en wisten de passagiers meestal wel wat er ging komen. Ter hoogte van de kraam informeerde de chauffeur via de intercom de mensen met de vraag of er liefhebbers waren voor een visje. Op een enkeling na, werd er door een flink aantal passagiers vis gekocht en de clou van het verhaal is dat de chauffeur zelf zijn visjes niet hoefde af te rekenen want de visboer had goede zaken gedaan en was daar dankbaar voor. Dit gebeurde lang geleden in de tijd dat een MB230 de modernste bus was in het wagenpark dus dan is het tijdstip van dit voorval wel duidelijk want die wagens werden ooit vanaf 1988 gebouwd. Zeg nou niet dat dit alleen vroeger kon en tegenwoordig niet meer want ik weet dat er collega's zijn die heel creatief oplossingen kunnen bedenken om hun ritten van een persoonlijke tint te voorzien zelfs als het gepaard gaat met vislucht. Alleen hopen dat er geen klachten komen.
(naar een tip van Arthur)

Een buschauffeur maakt dagelijks dingen mee die de moeite van het doorvertellen waard zijn. Grappig is het altijd dat nieuwe collega's enthousiast hun ervaringen willen delen maar dat de routiniers dan vaak lauw reageren omdat dezelfde voorvallen zich vroeg of laat bij elke chauffeur voordoen en de verrassing er meestal wel af is na enkele tientallen jaren. Toch zal elke collega zijn of haar eigen favoriete gebeurtenissen hebben. Ik heb er in de voorgaande busbabbels een flink aantal opgeschreven die mij zijn bijgebleven. Ik geloof dat ik de volgende nog niet eerder heb verteld maar ik neem de gok en het begint zo:
Een nieuwe dienstregeling brengt altijd veel gedoe met zich mee. Chauffeurs moeten wennen aan hun nieuwe diensten en mogelijk gewijzigde routes. Passagiers hebben weer heel andere belangen en hebben ook de eerste tijd nodig om aan bepaalde zaken te wennen. Voor al het personeel dat niet achter het stuur werkt maar aansturende werkzaamheden doen, betekent het b.v. bij elke halte andere tijdtabellen in het kastje doen. Gewoon degelijk handwerk met een schroevendraaier of andere hulpmiddelen om vastgeroeste kastjes open te krijgen. Omdat ik naast mijn chauffeur zijn, al enige tijd inzetbaar was om te assisteren bij zulke zaken, was ik aangewezen om een aantal busroutes te gaan voorzien van de verse informatie. Het handigst kun je dat doen met een service auto maar dat aantal is beperkt en op zo'n moment neem je wat beschikbaar is. In mijn geval was dat een lijnbus om 2 redenen. Ten eerste word je minder snel uitgescholden als je bij een halte aan het werk bent met een bus dan met een auto want een bus bij een halte vindt men normaal. Ten tweede heb je lekker de ruimte om de tabellen uit te stallen op de vloer en de benodigde spullen er omheen. Zo gezegd, zo gedaan. Het ging uitstekend en het gangpas vulde zich met oude tabellen die ik later allemaal in de container wilde doen. Ik stond driftig aan een kastje te sleutelen toen ik opeens iemand achter mij hoorde. Toen ik mijn handen vrij had en ik omkeek, zag ik nog net een jonge vrouw van rond de zestig over de rommel stappen en zij nam plaats op een bankje. Lichtelijk geamuseerd liep ik naar de bus en stapte zelf ook in. Op mijn vraag wat de bedoeling was, antwoordde zij dat ze naar Zoetermeer ging. "Vindt u het niet vreemd dat u over allerlei spullen moest stappen?" Zij keek mij aan en ik merkte dat ik haar nog niet geheel doordrongen had van het misverstand. Ik deed een tweede poging en toen viel het kwartje (het was het guldentijdperk) "Oh", zei zij, "dus u gaat niet naar Zoetermeer?" Ik kon haar zeggen dat ze de juiste conclusie had getrokken en dat de dienstbus over 10 minuten zou komen. Met hoge stappen over de papierberg verliet ze de bus weer. Ben ik nou zo dom of is zij nu zo slim? Of andersom.....(vrij naar van Gaal).
In de volgende busbrief zal ik nog een sterk staaltje onnozelheid beschrijven, dit is voor deze keer voldoende lijkt mij.

Elke buschauffeur heeft vroeg of laat te maken met een technisch probleem waardoor hij of zij onderweg strandt en dat er dan hulptroepen moeten komen om het voertuig weer aan de praat te krijgen. Ik zelf kan daar menig voorbeeld van opschrijven maar ik zal mij nu beperken tot 1 geval. Tijdens mijn werk als Vervoersondersteuner (Vos) wordt ik geacht toe te snellen als een bus ergens problemen heeft. In veel gevallen neem ik dan vanaf de vestiging alvast een vers exemplaar mee waardoor de chauffeur in ieder geval verder kan terwijl ik op de monteur wacht. Zo gezegd, zo gedaan. De dienst reed weer en ik onderzocht de storing. Nou is mijn technische kennis niet om over naar huis te schrijven, wat ik daarom ook zelden doe, maar ik maak er meestal geen punt van om een gehandicapte bus alsnog te proberen 'thuis' te krijgen. Ik ga ervan uit dat als ik mijn alarmlichten aanzet, het overige verkeer in de gaten heeft dat er wat mis is. Dat deed ik ook in dit geval. De bus reed nog wel maar viel steeds uit of reed niet harder dan 10 km/uur. Geen succes op de dienst maar zonder haast terug naar de garage moest wel lukken. Ik was wel zo wijs om niet via de trambaan te gaan rijden want als ik niet verder zou kunnen, stremde ik de doorgang en had ik het probleem alleen maar groter gemaakt. Dus via een minder riskante route leek mij verstandig. Maar ja, je voelt het al aankomen......3 kruispunten verder was het over en uit. Er zat geen puf meer in. Ik kon de wagen nog net midden op de kruising zetten want daar was een brede middenberm zodat via de andere rijstrook iedereen verder kon. Ik zette de alarmlichten aan, deed de motorklep aan de achterzijde open en schikte mij in mijn lot wachtend op de monteur. Tot nu toe niets vreemds maar nu komt het. Er stopten auto's naast mij en men maakte mij erop attent dat de achterklep open stond. Alsof ik dat niet wist..... Ik reageerde netjes door te zeggen dat ik pech had en dat daarom de klep open stond. Ooooh, toen snapten ze het. Alleen na de zoveelste keer (echt waar) werden mijn antwoorden wat sarcastischer want ik kon het eigenlijk niet geloven. Sta je met de klep open en alarmlichten aan en dan denkt men blijkbaar dat ik gewaarschuwd moet worden. Hoe simpel kan een mens zijn. Toen de zoveelste met een goedbedoelde opmerking kwam en vroeg waarom ik niet verder reed nadat hij eerst enige tijd achter mij in de rij was gaan staan, (ja, echt gebeurd) heb ik maar gezegd dat ik volgens de wettelijke rijtijden niet meer verder mocht en dat ik nu maar mijn lunch aan het eten was. Vermoedelijk heeft hij thuis verteld dat ik gek was maar ik vertel jullie nu dat hij niet spoorde. Dat zit op de weg!! Je begint daardoor beter te begrijpen dat er zoveel fout gaat op de wegen.

En dan passeer ik opeens weer de 1e dag van februari. Nou en? zullen velen denken. Sinds 1 februari 1983 is die datum 35 keer in mijn OV bestaan voorbij gekomen. Jawel, 35 jaar openbaar vervoer en daardoor 12775 dagen zonder enige spijt over de keuze die ik in 1983 maakte. (Voor de cijferaars: ook op mijn vrije dagen had ik geen spijt.....) Niet dat ik al die dagen juichend rondgereden heb want dat zou enigszins onwerkelijk zijn, ik ben ook maar een mens.....Zelfs Superman, Zorro en James Bond om er maar een paar te noemen, hebben vast wel eens gedacht dat er soms betere dagen in hun bestaan zijn of zijn geweest. Terug naar 1983, de eerste proefrit met de Leyland 2570 staat mij nog helder voor de geest. Ik voelde me geweldig, ik keek in de binnenspiegel en zag 12 meter bus in mijn kielzog en daar moest ik mee door het verkeer, door smalle straatjes en op drukke snelwegen. Met nadruk op het vermijden van stoepranden want het is een beroepschauffeur onwaardig om zo'n hobbeltje te voelen en trouwens elk stoeprandje kostte een rondje koffie. Nog steeds na 35 jaar voel ik het verlangen om zo netjes mogelijk te rijden, mijn beroepseer is nog steeds actief. Dat wil niet zeggen dat ik ongeschonden door mijn loopbaan gereden heb. Ook mij zijn irritante fouten en foutjes ten deel gevallen. Zeg nooit: "Dat gebeurt mij niet", want een misser(tje) schuilt in een klein hoekje. Ik kan van al die zaken en voorvallen waar ik niet op zat te wachten, een boek schrijven. Van aanrijdingen, conflicten met passagiers of verkeersdeelnemers tot (gelukkig) ook hele leuke ervaringen waar ik nog regelmatig aan terug denk.
En wat is het snel gegaan. Ik herinner me nog precies mijn entree in de wereld van de buschauffeurs. Ik startte in Delft en voelde mij als nieuwkomer ongemakkelijk omdat ik ervan uitging dat ik omringt was door collega's met een jarenlange ervaring. Dat bleek achteraf nogal mee te vallen omdat de vestiging Delft nog maar kort bestond en veel personeel was net zo nieuw als de vestiging. Als ik nu een nieuwe collega meemaak, hoop ik dat hij of zij net zo 'nederig' begint als ik ooit want iemand die na 2 weken betweterig rondloopt, heeft mijn sympathie niet. Ik betrap me er vaak op dat ik me nogal eens bezondig aan herinneringen. Dat resulteert dan in opmerkingen van collega's die roepen: "Nee hè, niet weer over vroeger!" Tja, ik heb nou eenmaal meer vroeger dan later in mijn leven om over te praten maar ik kan me ook wel indenken dat het weleens wat veel wordt. Gelukkig wordt er ook genoten van de verhalen als er een paar collega's bij elkaar zitten die veel (met elkaar) mee gemaakt hebben.
Er is de laatste jaren veel aan het veranderen. De hele maatschappij is op hol geslagen en dat merken buschauffeurs dagelijks aan den lijve. Rijden op gas en elektrisch rijden in opkomst, sinds kort geen centjes meer, steeds meer drempels, versmallingen en verkeersinfarcten om er maar een paar te noemen. Passagiers zijn door het digitale tijdperk verwend met snelle informatie en exacte tijden op hun telefoon of smartwatch. Navigatie wordt iedereen voorgekauwd dus waarom kan die bus dan niet op tijd rijden??? Uitleggen heeft weinig zin en als je pech hebt sta je morgen op Youtube of Twitter en heeft iedereen een mening over je. Nee, dan vroeger, niet gek dat ik daar soms naar terug verlang.
Maar goed, na 35 jaar komt de eindstreep in zicht (40 jaar is namelijk niet de bedoeling), nog even volhouden en dat gaat zeker lukken als de gezondheid het toelaat. En zeker met de relativerende humor dagelijks om mij heen, veel vrije dagen en voor het  merendeel kanjers van collega's. Wat wil een mens nog meer?

Mijn ouderwetse pensioenleeftijd komt in beeld. En dan bedoel ik natuurlijk niet die onzin van 66 jaar en nog wat of zelfs 67 of meer. Nee, ik bedoel 65 jaar. Dan mag ik officieel nog niet met pensioen volgens onze onvolprezen overheid. Nee, de toekomstvisie van eerdere regeringen heeft een verkeerde inschatting gemaakt en daardoor komen we arbeidskrachten te kort zegt men. Foutje, bedankt. We worden allemaal ouder en de pensioenfondsen hebben daar moeite mee, dat is de oorzaak. Verkeerd beleid naar mijn mening en daar mag ik voor bloeden. Na een werkzaam leven van meer dan 40 jaar mag ik niet op mijn lauweren gaan rusten. Weten ze in Den Haag wel wat lauweren zijn? De eenvoudigste uitleg is 'heb je hard gewerkt en kun je lekker uitrusten' dat zijn lauweren, zoek het maar op. Uiteraard begrijp ik dat men met een hele grote groep ouderen in hun maag zit maar dat heb ik niet op mijn geweten. Ik ben alleenstaand, heb volgens mij nooit naast de pot gepiest en keurig al mijn rekeningen betaald, ook die van de belastingen. Als ik spaar word ik gestraft, als ik werk, word ik gestraft dus ik wil niet meer werken en niet meer sparen maar mijn resterende jaren van mijn spaarcentjes genieten. Zie ik het verkeerd?

Oh, oh, oh wat een klaagzang. Begrijp mij niet verkeerd, ik werk nog met plezier. Ik heb prima collega's en een werkgever die mij elke maand beloont met een bedrag waar ik zeer tevreden mee ben. Maar ik ben dat bedillerige zat, ik wil mijn eigen keuzes kunnen maken. In deze busbrief heb ik 2x verwezen naar mijn start in 1983. Dat was de beste beslissing die ik op het terrein van een baan gemaakt heb want het werken in het openbaar vervoer doe ik nog steeds (en met mij vele collega's) met veel plezier. Ik kan nog tot halverwege 2019 bekijken wat ik wil gaan doen. Toevallig krijgen we een concessie wijziging op het moment dat ik 65 word dus ik heb gelegenheid om het allemaal aan te zien en dan te kiezen. Best spannend.
Maar als ik dus ga stoppen, betekent dat niet dat de busbrief stopt. Het zou best wel eens een nieuwe injectie kunnen zijn als ik zoveel vrije tijd ga krijgen. Het OV zit in een stroomversnelling en ik wil daar graag vanaf de oever naar gaan kijken terwijl ik mijn herinneringen koester aan een tijd die nooit meer terugkomt. Is dat nostalgie? Helemaal mijn ding!!

Rudolf is oude busbrieven aan het doorlezen: Ik wil even iets sterks bevestigen. Je kan een bus inderdaad aanduwen (busbrief 104 - foto 7). Bij Scaldis uit Sint Willebrord heb ik dat een keer gedaan. Mijn bus stond in Breda met lege accu's. Dat start dus tamelijk lastig. Meerdere bussen op het terrein aldaar aanwezig, dus mankracht genoeg maar ruimte om aan te duwen een stuk minder. Er was nog vier meter vrij vóór de bus. Vier man achter de bus, ik erin om de koppeling te bedienen en te remmen.
1 meter aanloop, 1 meter starten, 1 meter remmen en 1 meter veiligheidsmarge is precies 4 meter. Gelukt, de bus sloeg aan. Met een koude motor was dit geintje waarschijnlijk niet gelukt.

Nick Roestenburg: Als buschauffeur in Doetinchem en omstreken kan het gebeuren dat je gevraagd wordt naar de ‘Wei van Ome Karel’. Een heus pleintje aan de doorgaande weg tussen het centrum en het station van Doetinchem. Via deze weg rijden diverse buslijnen. Het vee in deze ‘wei’ heeft echter wel inmiddels plaats gemaakt voor heilige koeien van blik.

Het volgende voorval heb ik geloof ik niet eerder in een babbel verteld. Het was ergens in de jaren negentig van de vorige eeuw. Mijn standplaats is gedurende mijn OV loopbaan altijd Delft geweest maar in die tijd werden een aantal collega´s zo nu en dan uitgeleend aan de vestiging Zoetermeer. Dit kon niet iedereen omdat Zoetermeer een aantal lijnen reed die wij in Delft niet kenden. Zoals gezegd, een aantal collega´s en ik hebben die lijnen onder de knie gekregen en wij werden, vaak in de vakantieperiode, ingezet in Sweet Lake City. Ik kende daar al veel chauffeurs maar er liepen ook een aantal kerels die ik niet eerder had meegemaakt. Een van die mannen, laat ik hem Arie noemen, deed toen iets wat ik daarna nooit meer heb gezien. Het was een echte warme zomer en er waren al meerdere discussies geweest over het dragen van een korte broek. Aangezien een korte broek niet voor en door iedereen een prettige aanblik oplevert, en het uniform voorschrift daar niet in voorziet, was een korte broek niet toegestaan. Dit zorgde voor het nodige gemopper maar na wat gemor legde men zich erbij neer. Arie echter ging een stapje verder en kwam op een dag binnen met blote voeten in grote sandalen. Provocerend liep hij het kantoor binnen en ja hoor, de chef hapte toe. Hij maakte Arie duidelijk dat dit geen gezicht was en dat het niet toegestaan was er zo bij te lopen. Arie wierp tegen dat er vrouwelijke chauffeurs rondliepen die open schoenen aanhadden waar ook de tenen van zichtbaar waren. Daar kon de chef niet onderuit maar hij liet zich niet kennen en gaf als antwoord dat die voeten er verzorgd uitzagen met nagellak op de tenen. Arie droop af en alle aanwezigen moesten er hartelijk om lachen. De volgende dag kon men nog veel harder lachen want, je raadt het al, Arie kwam binnen met blote voeten in grote sandalen met één verschil: zijn teennagels waren keurig gelakt. Uiteraard met grote hilariteit tot gevolg. De chef accepteerde deze tegenzet en Arie kon zijn dienst beginnen op voorwaarde dat dit een grap was die gewaardeerd werd maar dat het bij 1 keer moest blijven. En zo geschiedde.

Het kon gebeuren dat je als reserve chauffeur een dienst moest gaan rijden die je niet voorbereid had. Tegenwoordig is de reservechauffeur wegbezuinigd en wordt er een oplossing gezocht op het moment dat er zich iets voordoet. Op voorhand iemand achter de hand houden is te duur. Ooit had je een vroege dienst die reserve zat, een gebroken dienst en een late dienst waarbij je regelmatig verrast kon worden door diensten die door ziekte of verslapen open bleven staan. Zo ook bij mij op een zonnige zomerdag. Ik werd verzocht een dienst van een andere vestiging op te gaan vangen. In dit geval van de vestiging Zoetermeer. Doordat ik regelmatig inviel voor Zoetermeer kende ik de meeste lijnen die vanuit deze vestiging gereden werden. In dit geval betrof het lijn 170 van Rotterdam via Zoetermeer naar Leiden. Geen probleem, vaak genoeg gereden. Alleen was er tegenwoordig een lijn aan vast gekoppeld die ik nooit eerder gereden had, lijn 32 naar Katwijk via de ESA/Space Expo ruimtevaartlocatie. Tja, wat doe je dan? Kom maar op, die uitdaging ga ik wel aan. Dus toen ik Leiden station met lijn 170 had bereikt, stroomde mijn bus vol met liefhebbers voor lijn 32. Deze mensen wisten niet beter en huppelden trouwhartig mijn bus binnen. Toen was het tijd om te vertrekken. Maar in welke richting? Dat ging ik oplossen door via de interne microfoon een oproep te doen. "Dames en heren, goedemorgen. Omdat ik vanwege een zieke collega deze lijn die ik niet eerder heb gereden spontaan mag gaan rijden, is het waarschijnlijk verstandig als er iemand voorin komt om mij te ondersteunen met het vinden van de juiste richting en route".
Het bleef zonder gevolgen. Omdat ik vele staanplaatsen had en het spitsuur was zodat ik aannam dat de meeste passagiers hun werkzaamheden zouden willen aanvangen bij o.a. ESA, probeerde ik het opnieuw. "Dames en heren, misschien was ik niet helemaal duidelijk maar deze bus kan pas gaan rijden als er iemand als gids wil acteren vanwege mijn gebrekkige kennis van de route." En wederom bleef het angstvallig stil. Ik besloot grover geschut in stelling te brengen. "Dames en heren, indien er niemand vrijwillig wil helpen om de mij onbekende route aan te wijzen, ga ik koffie drinken en kunt u met de volgende bus proberen alsnog op uw werk te komen". Ik stond op en ging mijn tas inpakken om de daad bij het woord te voegen. Dat bleek te helpen. Opeens was daar iemand die mij ter wille wilde zijn. "Chauffeur, ik zal de weg wijzen". En zo geschiedde al moet ik wel toegeven dat ik de laatste 2 haltes niet heb aangedaan omdat bij het ESA terrein de bus leegliep en er niemand meer was die mij de laatste 2 haltes in Katwijk kon vertellen. Later heb ik dat uitgezocht en ik heb lijn 32 nog vele malen met plezier gereden maar die eerste keer zal mij altijd bijblijven. Als ik slechts 1 passagier had gehad, zou het geen probleem zijn geweest maar met 80 man in de bus, dacht iedereen dat een ander wel zou inspringen. Toen dat niet gebeurde, koos mijn eieren voor z'n geld en was de hulp opeens beschikbaar, het bekende omstandereffect dus.

De meeste chauffeurs lijken gewone mensen maar die gewone mensen bestaan eigenlijk niet volgens mij. Als je iemand beter leert kennen, blijkt dat iedereen iets heeft, dat uniek is. Soms kleine opvallende zaken en soms van een afstand herkenbaar. Geen probleem want dat maakt de mensheid daardoor een uitzondering in de natuur. Daar hoef je geen wetenschapper voor te zijn, dat zie je gewoon dagelijks om je heen. Andere wezens volgen hun instinct en daar houdt het grotendeels mee op. Wij echter, verzinnen zaken om ons te profileren. Soms onopvallend en slechts voor intimi merkbaar maar soms ook opzettelijk en duidelijk voor iedereen in de wijde omgeving. Soms ook is de persoon in kwestie zich niet bewust van een bijzonder trekje en dat zijn natuurlijk de leukste types.
Zo heb ik jarenlang, het hele jaar door iedereen gegroet met mijn hand links naast mijn hoofd. Kenners begrijpen dat ik de carnavalsgroet gebruikte. Vooral in het begin wilde men nog weleens reageren en vragen of ik geen kalender had maar meestal reageerde men dan door in b.v. juli te zeggen dat het carnaval al geweest was. Dan sloeg ik toe en riep ik terug: "Maar jij bent toch ook nog steeds als buschauffeur verkleed....." Dat zijn aardigheidjes en volkomen onschuldig. Met collega Wim heb ik het jaren volgehouden om vanaf 1 januari alle maanden daarna elkaar de beste wensen toe te roepen. Andere collega's groeten op een andere opvallende manier met bijvoorbeeld een persoonlijke variant van Hallo. Erik is er zo een want die zal altijd binnenkomen met "Halleu". Vera gebruikt meestal "Hola" maar er zijn collega's die 's morgens bij binnenkomst minder vriendelijk klinken. "Morgen stelletje ratten" klinkt het dan warm en gevoelig......Tja, zolang je weet wie het zegt en hoe het bedoeld is, maakt het mij niet uit. Ik zei het al, chauffeurs zijn net mensen.

Nu de eindstreep nadert en ik fulltime met verlof ga deze zomer, kijk ik iets vaker terug dan normaal. 36 jaar OV laat z'n sporen na kan ik je vertellen. Dat klinkt of ik geleden heb onder mijn werk maar niets is minder waar, ik heb mijn werk in alle vormen die ik mocht uitvoeren, altijd met veel plezier gedaan dus in dat opzicht is 'sporen nalaten' positief bedoeld. Vanaf dag 1 wist ik dat ik op mijn plaats zat. De proefrit bij de sollicitatie maakte diepe indruk. Zeker toen ik zelf de kapitein op het schip mocht zijn nadat een controleur/chef de bus ergens op locatie gereden had en ik het over moest nemen om te bewijzen dat ik geschikt zou zijn voor deze baan. Het was de leswagen 2570 waarin menigeen de eerste zweetdruppels heeft gevoeld. Bij mij viel dat erg mee omdat ik mij er direct van bewust was dat dit mijn ding was. Ik had misschien een beetje klamme handen omdat het oordeel nog geveld moest worden door de controleur/chef. Zeker nadat hij in de buurt van Rijswijk een ballpoint rechtop op de betaaltafel zette en zei dat ik het pas goed deed als de pen zou blijven staan. Dat was natuurlijk niet mogelijk maar hij wilde daarmee aangeven dat netjes rijden zou zorgen dat passagiers ontspannen rechtop konden blijven zitten. Netjes gas geven, netjes remmen, netjes door de bochten en geen stoeprandjes enz. enz. Gelukkig kreeg ik een hand van hem toen we terug waren bij de vestiging en hij zei dat ik door de ballotage was gekomen. Daarna begon het echte werk natuurlijk pas, het leren van alle types bussen, alle lijnen en zones en het omgaan met de gebruikelijke zaken die in die tijd absoluut anders waren. Geen luchtvering, geen lagevloerbus, geen automatische schakeling, geen klimaatregeling, geen luxe chauffeursstoel, weinig wegen geasfalteerd, wel stuurbekrachtiging maar lang niet zo als nu, handmatig de filmkast verstellen om er een paar te noemen. Maar dat was toen de manier, je wist niet beter en voor mij gold het besef dat ik eigenlijk genoot van de manier waarop jij daardoor de baas was van de bus. Tegenwoordig bepaalt een bus zelf veel door alle aanwezige elektronica en beperkt de invloed van de chauffeur zich tot het resetten van de bus zoals je ook een computer reset oftewel gewoon alles opnieuw opstarten. Dat helpt in veel gevallen behalve bij een lekke band. Je kon in die tijd, als je er eer in legde, de versnelling van een bus dusdanig gebruiken dat je passagiers niet eens merkten dat je schakelde. In tegenstelling tot latere ontwikkelingen toen de automaat z'n intrede deed en de bus soms schakelde als het jou niet uitkwam. Je draait de tijd niet meer terug en dat is in de meeste gevallen maar goed ook maar ik ben reuze blij dat ik die tijd meegemaakt heb.
Wordt vervolgd.

Dat alles niet altijd gaat zoals je graag zou willen, merkte ik bij mijn eerste ernstige aanrijding met zwaar letsel in de jaren tachtig. Rijdend in een wagen uit de 9300 serie op weg van Den Haag naar station Delft ter hoogte van de busbaan bij molen De Roos in Delft, kwamen 3 jonge mensen de gewone rijbaan oversteken van onder het treinviaduct. Ik zag dat ze niet goed opletten en was op mijn hoede. Een meisje pakte de arm van het tweede meisje om aan te geven dat het oversteken niet veilig was. Dat gaf mij het gevoel dat ze op hun hoede waren maar de derde, een jongeman, vond dat misschien truttig en liep achterom kijkend toch door. Voor ik kon claxonneren of remmen was hij bij mij en klapte op de rechter koplamp en stuiterde terug de weg op waar een passerende auto de jongen nogmaals raakte. Wat je hoopt dat nooit gebeurd, was gebeurd. Ik opende de voordeuren om te kijken hoe erg de ongelukkige jongen eraan toe was. Toen gebeurde er iets dat ik nooit begrepen heb en ook nooit zal begrijpen. Er kwamen een paar passagiers naar voren die de voordeur uit wilden om de trein te halen en voor ik ze dat kon beletten stapten ze over het slachtoffer heen en verdwenen naar het station. Er was nog geen noodknop en geen mobieltje maar de hulpverlening is daarna al snel op gang gekomen. Ik heb daar geen echte herinnering aan wat te wijten zal zijn aan mijn eigen verbijstering over alles wat er in een oogwenk gebeurd was. Toen alles afgehandeld was, heb ik op eigen verzoek, onder begeleiding van een aanwezige controleur, de bus zelf naar de vestiging gereden. Enige tijd daarna ben ik met mijn manager naar het adres van het slachtoffer gegaan om een bos bloemen te brengen. Dat werd wel in ontvangst genomen maar toen bleek dat er duidelijk een verwijtbare houding was naar mij en 'de bus'. We werden niet binnengelaten. De jongen is hersteld maar moest zijn milt missen.
Zo zie je maar weer dat het verkeer een niet te onderschatten zaak is. Zelf kon ik na enige tijd mijn gewone doen weer hervinden al blijft er altijd in je achterhoofd een alarmbelletje aanwezig. Zolang dat preventief werkt en je gedrag niet teveel beïnvloedt, kan dat geen kwaad en blijf je alert. Het is na die tijd alleen maar drukker geworden op de weg dus ik begrijp de verhalen van collega's die een 'bijna' ervaring hebben gehad. Zolang het daarbij blijft, hebben ze geluk want het kan in een fractie van een seconde anders gaan. En ik kan het helaas weten. Ik wens jullie allemaal nog vele veilige kilometers.

Het gaat dan echt gebeuren. Na 36,5 jaar loopt mijn actieve carrière ten einde door vervroegd pensioen. Circa 26 jaar vol motivatie achter het stuur en de latere jaren in een ondersteunende functie. Het ondersteunen hield/houdt in dat al de zaken in een moderne (goedkope) uitgeklede exploitatie, waar de manager geen tijd voor kreeg, voor de ondersteunende functie in aanmerking kwamen. Het is dan bij de start van de concessie enige tijd zoeken naar de juiste verhoudingen onderling maar toen dat eenmaal duidelijk was, werd mijn functie een van de meest gevarieerde 'kantoor' functie die je maar kan bedenken. De communicatie met de technische dienst, de afhandeling van schades, bussen met storingen zsm omwisselen voor een goed functionerend exemplaar, het maken van de aanschrijvingen met als hoofdmoot de omleidingen en het ook op straat verzorgen van die omleidingen zoals het tijdelijk opheffen van haltes of het plaatsen van een tijdelijke halte. Ook buiten kantooruren was/is het de bedoeling dat er een oplossing geregeld werd voor b.v. een ziekmelding en ook als er een chauffeur een ernstig conflict had met een passagier of een weggebruiker, was het vaak noodzaak ter plaatse bij te springen en de collega te ondersteunen. Bij ernstige aanrijdingen (komen gelukkig niet op grote schaal voor) is het van groot belang dat er zo snel mogelijk hulp geboden werd/wordt en dan gingen/gaan we erop af om nadat alle zaken ter plaatse afgehandeld waren/zijn, de collega chauffeur op te vangen en de eerste opvang te doen. Zo kan ik nog enige tijd doorgaan want ook de computer moet gevuld worden met verslagen van eerder genoemde zaken en de mobiele telefoon is fantastisch maar er zijn dagen dat er eelt op je oorschelp ontstaat. Maar er komt geen klaagzang uit mijn mond want 99 % van de tijd heb ik mij geen betere bezigheid kunnen voorstellen. Met in die 10 jaar gemiddeld 8 directe collega's in een rooster heb ik dit werk gedaan en ik sta nu mijn plaats af aan jongere mensen met ambities. Ik ben door diverse gevoelens overvallen want ervaring met het pensioen bestaat niet, het gebeurt en kijk maar. Er zijn wel mogelijkheden om daarin begeleid te worden indien gewenst maar ik heb er vertrouwen in dat ik mijn draai best zal kunnen vinden. Er zullen dagen zijn dat ik mij vermaak achter de geraniums maar ter afwisseling zal ik regelmatig andere activiteiten ondernemen. Trouwens, er wordt meestal spottend gesproken over die geraniums maar als beeldspraak voor een rustige oudere dag vind ik het helemaal niet misplaatst. Mensen willen zich tegenwoordig maar steeds blijven bewijzen, veel hooi op hun vork, druk, druk, druk. Vergeet niet dat de rek er uitgaat als je ouder wordt, wat heel normaal is, dus probeer vooral niet net te doen alsof je jonger bent dan je bent. Geniet eens van niets en van het niet moeten maar mogen. Laat die boog niet zo gespannen staan, veel beter voor je hart. De overheid houdt ons maar steeds voor dat we allemaal ouder worden maar waarom merk ik daar in mijn omgeving zo weinig van. De balans in onze maatschappij is al een tijd zoek op alle terreinen maar ik laat me niet gek meer maken. Ik bekijk het van een afstandje, soms van achter de geraniums, soms midden in de realiteit en daar hoop ik nog een flink aantal jaren plezier van te hebben. Zolang er een nieuwe busbrief verschijnt, ben ik actief moet je maar denken. Ik heb nog voor vele brieven materiaal dus ik ga ervoor.

Vroeger was alles beter mag je niet zeggen want dan ben je een oude l*l. (klinkt als lummel maar is minder lang.....) Toch waren er vroeger vanzelfsprekende zaken die nu veel minder mogelijk zijn. Excursies, dagtochten, meerdaagse reizen, kerstreizen en feestavonden waren populaire activiteiten met of (soms) zonder de personeelsvereniging aan het roer. Je kreeg natuurlijk het maandelijkse bedrag van de pv-leden waar je iets mee kon organiseren met soms een eigen bijdrage per reisje maar ook van bedrijfswegen werd niet op een gulden/euro gekeken. Sinds 2004 zijn de Europese aanbestedingen ingevoerd en moest de geldkraan elke nieuwe concessie verder dichtgedraaid worden om een concessie te winnen. Dat merkten wij het eerst in 2009 toen Veolia in Haaglanden aan de slag ging. Het resultaat van de hand op de knip is dat de praktische uitvoering zo eenvoudig mogelijk ging/moest worden. De vaak theoretische invulling die de opdrachtgever bedenkt, komt in de praktijk minder succesvol tot zijn recht dan op papier vermeld wordt. Nieuwe bussen vliegen je om de oren (geld genoeg zou je denken), bussenbouwers kunnen de vraag nauwelijks aan en wat vandaag de norm is, is morgen alweer ingehaald door nieuwe ideeën. En dan komt een groep chauffeurs vragen of er geld is om iets te organiseren......Zien jullie ze staan? Vroeger, ja vroeger kreeg je gewoon een bus mee om zo'n activiteit te ondernemen. Een meerdaags reisje Parijs, Berlijn of Londen ging zelfs met een bus van de zaak en dat was geen exceptie want zo ging dat bij alle dagtochten, kerstreizen enz. Allemaal verleden tijd, dus zo gek is het niet als ik 'vroeger' op dat gebied beter vond.
Zo zijn we ooit kennis gaan maken met de sneltram in Nieuwegein, de Zuidtangent bij Schiphol maar ook naar het GVU om met een dubbelgelede bus te mogen rijden. Ik kan nog wel even doorgaan maar zal het hierbij laten. Het is zoals het is en volgens mij is niemand echt gelukkig met deze werkwijze. Gelukkig hebben we de foto's nog.
In deze busbrief 2 foto's uit 2004, een excursie naar Arnhem met een aangenaam welkom aldaar en een uitgebreide toelichting op het fenomeen trolley. Daarna mochten we met een bus de praktijk ondervinden waarbij menigeen de kans kreeg zelf achter het stuur te zitten, te rijden en gas, (sorry) stroom te geven. Wat dan wel weer opvalt, is dat na 15 jaar van de groep op de linkerfoto slechts 2 man in actieve dienst in Haaglanden werkzaam zijn. 6 zijn bij een andere werkgever aan de slag gegaan, 3 zijn met pensioen en 1 is overleden. Van onze gastheer rechts op de foto is mij geen nadere informatie bekend. Het was voor ons allemaal een eyeopener om te merken dat er zoveel aan vast zit om het trolleynetwerk te gebruiken en te onderhouden. Het rode bordje op de rechter foto heeft een functie want daarop staat aangegeven "hier code hal 4 inschakelen" waarna ongetwijfeld de roldeur open ging. We hadden een leerzame dag en daar kijk ik nu dus nog steeds met genoegen op terug na al die jaren. Jammer dat hedendaagse collega's het zonder zulke activiteiten moeten doen want het verbreed echt je horizon en zorgt voor meer motivatie tijdens de doorsnee diensten.

In de 4e (en laatste) 'carrière' babbel over mijn wel en wee wil ik jullie laten weten dat de vrijheid mij goed afgaat. Ik mis het werk gek genoeg niet. Ik schrijf opzettelijk 'gek genoeg' want ik heb mijn werk altijd met veel plezier gedaan en dan verwacht je dat je het gaat missen. Niet echt dus. Wat ik wel mis, is het contact op de werkvloer. De grapjes, het mekaar dollen maar ook het delen van serieuze emoties als dat zinvol was. Helemaal loslaten lukt niet en dat wil ik eigenlijk ook niet. Het zijn zoveel prettige jaren geweest dat ik lief en leed gedeeld heb, waardoor ik geïnteresseerd blijf en zo nu en dan een praatje ga maken aan de vestiging of op Delft station. Ik wil natuurlijk ook voor mijn beide webpagina's enigszins up-to-date zijn en blijven.
Het afscheid was een gedenkwaardige gebeurtenis waarbij ik me toch echt liet verrassen ook al denk je dat gebeurt mij niet. Aangezien ik al jaren geen chauffeursdiensten meer reed, kon ik niet op mijn laatste rit afgelost worden dus werd er een andere tactiek ingezet. Mijn manager zou mij thuis komen ophalen maar dat werd even later iets aangepast want het was makkelijker als ik bij het eindpunt van buslijn 64 en tramlijn 1 zou wachten, dat was makkelijker te vinden. Ik kon het niet laten om op deze dag, waar ik wel een soort receptie verwachtte, gekleed te gaan in het ZWN uniform mét pet, zo ben ik nou eenmaal. En dat was een fortuinlijke ingeving geweest want na enig wachten verscheen in de verte de omtrek van het door mij zo geliefde type gele MB200 en ik kon op mijn vingers natellen dat dit geen toeval was en dat die bus voor mij kwam. Het kippenvel steeg tot buitensporige proporties toen ik dat zag aankomen inclusief een bezettingsgraad van collega's, vrienden en oudgedienden. Mijn uniform was per ongeluk dus echt een waardevolle keuze en na de begroetingen en het fotograferen mocht ikzelf achter het stuur stappen om de 3681 naar de vestiging te rijden. Om wat langer van de rit te kunnen genieten, reden we via Delft station (zie foto). Wie had dit mogelijk gemaakt? Erik Kanters, behorende tot de club OV(er)Stappers waar ook ik deelgenoot van ben (meer hierover in een volgende Busbabbel), had dit voor elkaar gekregen. Hij had vanuit Brabant de 3681 mee mogen nemen.
Aangekomen bij de vestiging wachtte mij een grandioze ontvangst met vele geschenken, bloemen, het Connexxion beeldje en een fraaie toespraak van manager André. Wat kun je meer wensen op zo'n dag. Ook via deze Babbel wil ik iedereen die mij deze fijne dag bezorgd heeft, nogmaals van harte danken. Ter illustratie een drietal foto's als bewijs dat ik het niet gedroomd heb......

In de vorige babbel gaf ik aan dat ik met een 4e en laatste babbel over mijn pensioen af zou sluiten over dit onderwerp. Toch kom ik daar nog een keertje op terug want nu mijn actieve periode in het OV beëindigd is, ben ik een onwennige pensionado en vul ik mijn winterse dagen met het bijwerken van achterstallige administratie, het herzien van computermappen, niet te vergeten lekker uitslapen en zo nog wat zaken die je normaal voor je uit schoof maar die nu in mijn dagvulling voorzien. Het is wennen dat geef ik toe en de korte sombere winterdagen dragen er niet toe bij en zullen nu zeker niet tot mijn favorieten gaan behoren. Nee, ik kijk uit naar het voorjaar maar ik vermoed dat ik daarin niet de enige ben. Wat mij ook verrast heeft, is dat ik na een aantal maanden al merk dat ik aan de zijlijn sta, ik ben niet meer volledig op de hoogte en uit mijn hoofd bustijden kennen is er al helemaal niet meer bij. Ik heb een auto, ik heb een fiets en het OV gebruik ik alleen nog om naar de binnenstad te gaan vanwege het parkeergedoe overal. Toch verbaast het mij dat ik de boel zo snel ontgroei. Mede omdat ik regelmatig naar buschauffeurs zwaai die ik dan zie denken "wat moet die vent van me" want in de tijd dat ik weg ben, zijn er zoveel nieuwe gezichten verschenen die mijn postzegel geheel niet kennen dat ik dat met verbazing ervaar. Als ik weleens een bezoekje breng aan de vestiging, maak ik altijd van de gelegenheid gebruik om met aanwezige nieuwe chauffeurs een praatje te maken in de hoop dat ze in het vervolg naar mij terug zwaaien. Ach, gekheid allemaal. Zo gaat het nou eenmaal en zo hoort het ook te gaan. Je komt en je gaat en meer is het niet. Je naam valt in het beste geval nog een keertje ergens waar herinneringen worden opgehaald en dan ben je al een spekkoper want ik heb collega's weg zien gaan na tientallen jaren dienst waarvan de naam nooit meer is gevallen. Laatst toen ik weer eens op bezoek was, werd er aan mij gevraagd of ik een dienstje kwam rijden als inhuurkracht. Ik schoot in de lach en ontkende om daarna aan te geven dat ik slechts op bezoek kom om voor mezelf te bevestigen dat ik de juiste keuze gemaakt heb door te vertrekken op het moment dat er opnieuw een nieuwe werkgever (EBS) de dienst gaat uitmaken. Niets tegen EBS maar ik heb genoeg verschillende uniformen gedragen en ik had geen behoefte aan nog een nieuw pak met de daarbij behorende andere bedrijfscultuur. Maar mocht ik me gaan vervelen dan weet ik zeker dat er een mogelijkheid is om via een uitzendburo zo nu en dan de straten weer onveilig te maken. De tijd zal het leren maar op dit moment heb ik mijn handen nog vol aan nieuwe busbrieven......;-)

Als het in het OV tegenzit blijft er toch altijd een vooruitgang aanwezig. Tenminste als je de klemtoon op de juiste lettergreep legt. Het is natuurlijk mogelijk om dit te bestrijden door te roepen dat we ook een achteruitgang kennen en dat is nou precies het verschil tussen een optimist en een pessimist. Persoonlijk zit ik daar zo'n beetje tussenin en daarbij betitel ik mezelf als realist. De vooruitgang kenmerkt zich door elektrische bussen met lage vloeren, allerlei bekrachtigingen, airco, wifi en nog veel veel meer. Bekijk je het minder opgewekt dan moet je constateren dat de kapitein op het schip weinig kan betekenen bij storingen. Al die elektronica leeft zijn eigen leven en maakt de dienst uit. Gaat er een lampje aan dan is er iets aan de hand maar wat dat dan is, kan slechts uitgezocht worden door er een computer op aan te sluiten. De chauffeur heeft (nog wel) een stuur in handen maar de touwtjes zijn in handen van de bus, die bepaalt wat er gebeurt. Wat ben ik dan blij dat ik met wat minder comfort onder mijn kont het grootste deel van mijn carrière heb moeten werken. Uiteraard waren ook problemen die alleen door een monteur opgelost konden worden maar je kreeg je bus 9 van de 10 keer wel in de garage waarna het herstel kon beginnen. Tegenwoordig gaat dat allemaal iets minder makkelijk waardoor takel en sleepbedrijven zich naar hartenlust kunnen botvieren. Afslepen was vroeger een zeldzaamheid vergeleken met de huidige tijd. Vooruitgang? Ja natuurlijk, de bussen zijn veel stiller dan vroeger maar dat is geen winst want tegenwoordig zit iedereen met oortjes in dus horen ze toch niets. Betalen is een stuk makkelijker? Dat wel, als de apparatuur er zin in heeft. Nee, niet verzuren nu, vroeger was echt niet alles beter dat weet ik ook wel. Vroeger is een herinnering en herinneringen zijn niet heel betrouwbaar want zij worden ingekleurd met stukjes geheugen dat ons van pas komt. Willen we genieten dan denken we terug aan de leuke tijd maar willen we zeuren dan herinneren we ons opeens allerlei ellende. Is daar wat aan te doen? Ja hoor, gewoon realist worden. Maar dan zou ik de busbrief wel kunnen stoppen want die draait nou eenmaal voor het grootste gedeelte op herinneringen? Dat doe ik dan ook niet maar soms is het wel prettig om je te realiseren hoe de mens in elkaar zit. De toekomst begint nu en het verleden is daarmee ook weer iets rijker. Over pakweg 30 jaar is de huidige tijd nostalgie geworden, als ik dat eens mocht meemaken. In 2050 verhalen horen over vroeger. Ach, niets verwonderlijker dan de mens en dat is elke dag merkbaar, zeker de laatste tijd. Ik wens ieder een virusvrije vooruitgang zonder achteruitgang.

De globalisering, moeilijk woord voor wereldhandel, staat op het punt een klap van de op hol gebrachte wereldeconomie te krijgen. Eigenlijk was dat op hol brengen teneinde de winsten te verhogen tot nu toe de maatstaf want alles werd uit de kast gehaald om maar zo goedkoop mogelijk producten wereldwijd in te kopen in landen waar de lonen nog lekker laag zijn. Daar krijgt men nu de boemerang van terug want de boel is knarsend tot stilstand gekomen door de huidige problemen. (ik noem het niet bij naam.....) Voor een dubbeltje op de eerste rij zitten terwijl hier het geld over de randen sijpelt en de mensen in de goedkope landen maar uitknijpen om de winsten hier hoger en hoger te maken. Ali Baba en de 40 rovers doen de rest. Wat heeft Ali B met de bus te maken? Niet zo heel veel maar ook de busbedrijven zijn onderdeel van de marktwerking en daar gaat de toekomst littekens in achterlaten. Opdrachtgevers vonden het lekker voordelig om uit naam van de Europese aanbestedingen de bedrijven tegen elkaar uit te spelen en dan de beste (lees: goedkoopste) uit te kiezen. En dat vertaalt zich momenteel in OV bedrijven zonder vet op de botten zoals ze vaak zeggen. Het is al vele jaren geen feest bij de penningmeesters terwijl de overheid wel veel noten op haar zang heeft voor wat betreft allerlei eisen waaraan een OV bedrijf moet voldoen. Natuurlijk wordt er nog steeds met subsidies gewerkt want anders zouden er in Nederland nooit zoveel nieuwe bussen in een relatief korte periode gekocht kunnen worden en ook de ontwikkeling van het schone rijden kost een paar duiten en die zitten echt niet losjes in de portemonnee van de werkgevers in het OV. De voorbereidingen om nieuwe ontwikkelingen in te voeren zijn in mijn ogen te kort. Men wil te snel en dan zie je dat een oude spreuk nog steeds waar is: Haastige spoed is zelden goed. Het valt ook niet mee, ik zal hier tevens wat begrip tegenover stellen, want de laatste jaren volgt de ene wijziging de andere op voordat men beseft waar we in terecht zijn gekomen. Betaalsystemen gaan slechts een korte periode mee want dan is er al weer een 'betere' manier ingevoerd. Zoals ik in het begin van deze brief al schreef, gaat het wat brandstofvoorziening betreft op dezelfde wijze. En als dat allemaal nog niet voldoende ellende teweeg brengt, wordt de wereld getroffen door een onzichtbaar beestje waardoor het allemaal nog moeilijker wordt. De dienstregelingen wisselen elkaar in rap tempo af, zomerdiensten, weekenddiensten, crisisdiensten, vakantiediensten waar normaal de tijd voor genomen werd om een dienstregeling te wijzigen vanwege het complexe karakter daarvan. Inkomsten verdampen en niemand weet meer hoe, wat, waarom en hoe lang nog. Ik zou deze babbel graag met een positieve zin afsluiten maar ik denk dat ik daar pas over een aantal brieven aan toe ga komen, hoop ik. Tot die tijd wens ik iedereen die met die grote problemen om moet gaan veel sterkte en gezondheid toe. Vooral, dit is namelijk een BUS babbel, alle mensen in het openbaar vervoer want ook al ben ik 'buiten dienst', ik leef met jullie mee.

In deze busbabbel wil ik graag een bekentenis doen. Geen wereldschokkende openbaring, ik ben slechts een eenvoudige sterveling, maar gewoon een praktijkvoorbeeld uit mijn eigen loopbaan waar een 'luchtje' aan zit. Ooit, lang geleden, reden wij voor Westnederland dwars door de binnenstad van Den Haag. Dat betekende dat je b.v. vanuit het Westland of Maassluis zonder overstappen kon gaan winkelen of naar het Centraal Station. Kom daar nu nog maar eens om. Later werd namelijk het centrum, de Grote Marktstraat, voor gemotoriseerd verkeer afgesloten en reden wij en al het andere verkeer nog geruime tijd over de Stille Veerkade en Amsterdamse Veerkade waardoor die straat op nummer 1 kwam van de meest vervuilende straten van Nederland......Al geruime tijd is die route ook gesloten en het streekvervoer eindigt nu aan de rand van Den Haag bij Leyenburg waar de stadsbussen en de trams van de HTM het vervolg van iemands reis verzorgen.
In die tijd reed een andere lijn vanuit het Westland in het centrum van Den Haag via de Stationsweg tussen Den Haag CS en station Hollands Spoor en v.v. Ik gebruik geen lijnnummer omdat er weleens gewisseld is van nummer en ik op dit moment geen juist nummer kan herinneren. (127-128 of 131?) Mijn rit was onderweg van Hollands Spoor naar Den Haag CS in een heel druk stukje stadscentrum t.h.v. de Bierkade. Een auto kwam mij tegemoet en wilde nog even snel linksaf voor mij langs. Een noodstop zou gebruikelijk zijn geweest maar ik had een van mijn kalmere momenten en ik remde bewust licht pompend tot ik vlak bij de auto was en liet toen los. Net niet gered.....dat kostte de automobilist zijn koplamp helaas. In 999 van de 1000 voorvallen kies je voor een 'nettere' oplossing maar nu was ik de brutaliteit zat. Bij een noodstop van een bus komen grotere krachten vrij dan menigeen voor mogelijk houdt dus mijn 'wraak' bleef voor de passagiers zonder gevolgen en voor de onverlaat bleef de schade eigenlijk nog beperkt. De bestuurder van de auto kwam eruit, bekeek de schade en kwam naar mij toe. 'Nou zul je het hebben' dacht ik en zette mij schrap. Deze buurt staat niet bekend om de goede gesprekken in het verkeer maar tot mijn verbazing gaf de man echter gewoon netjes toe dat hij fout zat. Er begon zich al een beetje schaamte over mijn handelen van mij meester te maken maar toen kwam de aap uit de mouw. Hij benadrukte direct dat de bus geen schade had en dat hij liever geen formulieren in wilde vullen omdat hij niet verzekerd was. Aha, mijn opkomende schaamte verdween weer als sneeuw voor de zon. Op dat moment zag ik verderop een politiewagen aankomen. Ik seinde met mijn lichten en daar kwam de Hermandad al aan. "Dag chauffeur, wat is het probleem?" Ik groette de agent en vertelde dat de meneer van de personenauto onverzekerd rondreed, dat ik geen schade had en dat ik graag verder wilde. "Dan gaan wij dit wel even afhandelen, bedankt chauffeur". Het was allemaal met een sisser afgelopen, in ieder geval voor mij, en ik had gezorgd dat deze meneer geen andere mensen zou kunnen duperen. Aangekomen op Den Haag CS heb ik mezelf en de aanwezige collega's op een kopje koffie getrakteerd (we moesten toen nog zelf betalen met een koffiekaart ;-) en ik kon iedereen vertellen over mijn 'goede daad' want ik moest dit wel even kwijt.
Dat was toen dus mijn bekentenis bij de koffie en nu nogmaals via deze busbabbel. Later heb ik er nog vaak aan gedacht of deze handelswijze wel verstandig was geweest want ik kon in eerste instantie natuurlijk niet weten dat de man onverzekerd was. Eigenlijk deed ik toen dus wat ik anderen verwijt, eigen rechter spelen. Intussen is het waarschijnlijk verjaard dus bij deze heb ik het eindelijk een keertje met jullie kunnen delen.

Als ik door mijn foto archief blader en/of als ik sommige foto's van vroeger bekijk, realiseer ik me dat er zo ontzettend veel veranderd is. Ik weet het, het is een open deur intrappen, maar toch. De bussen, de infrastructuur, het verkeer, het publiek, het betaalsysteem, de tijdsdruk en de financiële druk bij de vervoersbedrijven om er maar een paar te noemen. Zelf heb ik genoeg ervaring om te kunnen vergelijken al was het voor mijn tijd nog een tikje primitiever zeker wat het comfort betreft maar er is een troost......je wist niet beter. Er werd ook in die tijd gemopperd, wees daar maar zeker van want mopperen is een menselijke eigenschap en die is tegenwoordig nog steeds niet uitgeroeid. En ook dan geldt dat chauffeurs die nu een paar jaar meedraaien denken dat het allemaal maar een zooitje is. Ik generaliseer natuurlijk even voor het gemak want ik kom gelukkig ook heel tevreden chauffeurs tegen. Het is een uitstervende soort denk ik maar ze zijn er nog!!! Daar ga ik het niet over hebben, dat levert geen sappig verhaal op. Nee, dan de werknemers die de chauffeursstoel onvoldoende vinden, ze krijgen last van hun rug terwijl de huidige stoelen dusdanig uitgevoerd zijn dat ze beter in te stellen zijn dan mijn stoelen thuis. Stoelverwarming is tegenwoordig geen bijzonderheid meer maar ook bij hoge temperaturen is er airco en kan de stoel zelfs in de koelstand. Ik heb gereden in bussen die slechts een plastic ventilatortje op het dashboard hadden en als je dan een collega af ging lossen, ging je zitten en hoorde je bij wijze van spreken een zuigend geluid. Lekker fris. Men had handdoeken bij zich of van die kralenzittingen om enigszins te zorgen minder last te hebben. Iedereen die zich aangesproken voelt door mijn commentaar, moet nog maar eens nadenken als je in de cabine op een knopje drukt om de boel naar je wensen in te stellen. Bestemmingen aan de voorzijde van de bus worden nu digitaal geregeld en zelfs bij een storing, waardoor je handmatig de lijnfilm in moet stellen, is het een kwestie van knopjes indrukken. Nee, dan in de tijd van het 'slingertje' boven je hoofd waarmee je de filmrol kon bedienen. Je moest gaan staan en als je van positie 1 naar b.v. positie 40 moest (en dat kwam voor, of erger) had je een lamme arm en dan moest je nog geluk hebben dat de rol soepel liep. En niet 1 keer tijdens je dienst maar gewoon na elke rit opnieuw. Al met al was je als chauffeur vroeger meer bezig met lichamelijke arbeid dan tegenwoordig. Filmrol bedienen, stuurbekrachtiging was een stuk minder, afrekenen zorgde voor handelingen en niets was elektrisch bedienbaar om het kort samen te vatten. Werken dus, lichamelijke activiteit. Erg? Welnee, zo was het nou eenmaal. Lichamelijke klachten worden nu vaak aan het chauffeurswerk gerelateerd maar mijn stokpaardje is bij velen van mijn lichting waarschijnlijk bekend. Ik pareer zulke klachten met de vraag hoe iemand thuis onderuit op de bank uren televisie zit/ligt te kijken en daarna naar bed gaat en dat dan hopelijk gaat doen in een verantwoord bed. Ik begrijp de rugklachten dan namelijk een stuk beter. Ik wens alle rugpatiënten sterkte en indien mogelijk een spoedig herstel.

Wie had ooit gedacht dat we zouden doen wat we nu doen. Ik doel natuurlijk op de gang van zaken sinds maart 2020. Als iemand had gezegd dat buitenlandse vakanties minimaal een jaar lang onmogelijk zouden worden dan hadden we diegene benoemd als iemand die in de war is. Als iemand had beweerd dat we net als de japanners die vanwege de luchtvervuiling al jaren met mondkapjes rondlopen, zouden imiteren dan hadden we elkaar aangekeken en het hoofd meewarig geschud. Dat als je in een supermarkt een niesbui krijgt of een kriebelhoest en dat dan het winkelend publiek je als een paria gaat mijden, ik had het niet voor mogelijk gehouden. En dat er kuchschermen in de bus zouden worden geplaatst ter bescherming van de chauffeur en dat de overheid mensen gaat aanraden om zo min mogelijk met het OV te gaan, nee dat kan toch niet. Kuchschermen? Nooit van gehoord. En zo kan ik nog wel een poosje doorgaan. Als dat allemaal binnen 9 maanden tot het nieuwe normaal zou gaan behoren was ondenkbaar en toch is het gebeurd. Zo denkend ben ik ongerust over de komende 9 maanden want als je denkt dat het niet gekker kan, ken je de realiteit blijkbaar nog niet. Misschien dat we in Nederland een wapenstilstand kunnen bereiken op het gebied van besmettingen maar wereldwijd de strijd winnen lijkt mij nog ver weg. Het OV was juist zo goed bezig met de brandstoftransitie en Nederland zou wel eens voorbeeldig de milieunormen gaan behalen was de drijfveer. Elektrisch werd het toverwoord maar met een magere bezettingsgraad in bus, tram, trein en metro gaan deze prioriteiten snel verdampen. Overleven is het huidige devies. De maatschappij kraakt en piept in al de voegen en uiteindelijk zal ook het openbaar vervoer zich moeten bezinnen en hergroeperen. Als dit tot het afschaffen van de Europese aanbestedingen zou leiden, is al die ellende niet voor niets geweest maar die garantie krijg je niet..... Het OV zal nooit verdwijnen dat staat vast voor deze onmisbare maatschappelijke voorziening maar de kans is groot dat de huidige moderniseringsplannen gas terug moet nemen. (woordspeling ;-) Maar als ik op het internet kijk bij de verschillende vervoerders, zijn er plannen genoeg dus dat geeft de burger weer moed en hoop.
De portemonnee van de overheid raakt eens leeg en daardoor ook die van de vervoerders. Nederland is gelukkig nog ver weg van ontwikkelingshulp maar toch is de vanzelfsprekendheid van ons aangename leventje als sneeuw voor de zon verdwenen. Dat is wennen maar de mensheid heeft bewezen veerkrachtig te zijn dus hopelijk staat de andere bedreiging binnenkort weer hoog op de agenda, de klimaatverandering. De eerste dagen van november breken warmte records dus er valt genoeg te doen. Het verschil zit hem erin dat dit lange termijn problematiek is en de huidige crisis hopelijk een korte termijn probleem. De tijd zal het leren is een dooddoener maar je hoort deskundigen elkaar steeds tegenspreken dus ook van die kant krijg je geen geruststellende informatie. Er zit maar één ding op voor ieder van ons en dat is zoveel mogelijk leven met de dag al is dat een uitspraak die een alleenstaande gepensioneerde schrijver van dit stukje waarschijnlijk iets makkelijker kan opschrijven dan menigeen met verantwoordelijkheid voor een gezin of familie. Toekomst voorspellen is een riskante bezigheid, je weet wat je hebt maar niet wat je krijgt. Daarom vind ik het zo leuk om deze busbrieven, met overwegend aandacht voor vroeger, samen te stellen want het verleden ligt vast en is een zekerheid. Het is nu november en we zijn zelfs de komende weken niet zeker over hoe wij er de rest van 2020 voor staan. Sinterklaas zit in quarantaine heb ik begrepen en de Kerstman zal afhankelijk van de presidentsverkiezingen in de USA vermoedelijk een uitreisverbod opgelegd krijgen. Ik heb een somber beeld geschetst, dat realiseer ik me wel, ik had graag een vrolijk voorval uit mijn rijke chauffeursloopbaan verteld maar ik kon er de moed niet voor opbrengen, sorry.

In mijn begintijd als buschauffeur vond je het  al spannende om te weten waar 'al die' schakelaars voor dienden. Je zat in je eigen cockpit en je bediende alles alsof je er verstand van had. Terugkijkend krijg ik bijna het schaamrood op mijn kaken want waar bestond het allemaal uit? Schakelaars voor de interieurverlichting, een kantelknopje voor de intercom. De hoofdschakelaar zat onder de achterbank en de ruitenwissers bediende je in de oudere bussen met een luchtknopje. Geen lichtknopje want het is geen typefout maar een (lucht)draaiknopje waarmee meer of minder lucht werd aangevoerd wat de ruitenwissers sneller of langzamer deed gaan. De handrem was geen knopje zoals nu maar een grote hendel op de vloer die je naar boven trok en waar dan ook gelijk de airco aanging. Airco? Ja tussen de flappen waar de handrem zich bevond was ruimte waardoor frisse lucht van onder de bus naar binnen kwam. In latere bussen was de handrem gewijzigd in een luchtdruk systeem en tegenwoordig gaat alles elektronisch. Als het 's zomers warm was of als de ramen bij slecht weer besloegen, kon je blowers aanzetten in de hoop dat er ook wat uitkwam. Ter verbetering van de werkplek werd er op een gegeven moment een plastic ventilator aan de raamstijl bevestigd in de hoop dat het ventilatortje het op kon nemen tegen 30 graden buiten en soms/meestal hoger binnen......Maar ach, je wist niet beter en als je een collega af moest lossen hoopte je maar dat geen collega was met een zweetprobleem. Daartoe ging men in veel gevallen over op de kralenzitting of gewoon een handdoek. Zo'n kralending is waarschijnlijk echt iets van vroeger voor de jongeren onder ons. Ik kan nog wel meer ontberingen opnoemen maar je wist niet beter en accepteerde deze zaken als onvermijdelijk.
Nee, dan tegenwoordig. Als ik kijk naar de chauffeurscabines van tegenwoordig dan komt het best wel dicht bij een echte cockpit. Voor je, naast je en boven je allemaal zaken die je in kunt stellen. En dan vergeet ik niet de betaalapparatuur en de stoel met de vele knopjes en schakelaars zodat er 's zomers voor een koude kont gezorgd wordt en 's winters voor een warm achterwerk. Geen ventilatortje maar moderne techniek. Nou weet ik uit betrouwbare bron dat niet alle chauffeurs geïnteresseerd zijn in de mogelijkheden van de apparatuur en zich beperken tot het gene wat zij belangrijk vinden. Misschien zijn dat de juiste mensen want een beetje gaan experimenteren met instellingen van de computergestuurde spullen leidt in veel gevallen tot ellende. Vroeger draaide je aan een hendel of sloeg je op een lamp zodat hij het weer deed maar tegenwoordig druk je op een schakelaar en dan gaat de computer denken. Ook al is een computer een snelle rekenmachine, toch kan het even duren voor  de instellingen weer in orde zijn. Wie zei ooit "geduld is een schone zaak?" want een ongeduldige chauffeur met gemiddelde digitale kennis die gaat proberen om de computer te slim af te zijn, maakt het alleen maar erger en iedereen die met digitale spullen te maken heeft, zal dit beamen. Al met al komt het erop neer dat menige chauffeur zich niet realiseert wat de vooruitgang heeft betekend voor ons beroep. Ik neem het ze niet kwalijk want ze hebben geen vergelijkingsmateriaal, vandaar dat ik vond dat ik een klein tipje van de sluier op moest lichten. Voor de jongeren onder ons een eye-opener en voor de ouderen een verdrongen herinnering?

Soms dringt het opeens tot je door. Wat is er veel veranderd. Dubbeltjes, kwartjes, guldens en geldbakken bestaan niet meer evenals strippenkaarten, zomerzwerfkaarten en stempels. En dat is nog maar een beperkte opsomming. Het idee dat er nieuwe collega's aan de slag gaan die nooit met een stempel hebben gewerkt, is een overrompelende gedachte. Hoe lang is het nou allemaal echt geleden? Ik zie op sociale media jonge collega's praten over die oude troep en dan hebben ze het over de vorige generatie gasbussen, dus dat is nog recent. Aan de andere kant is dat ook weer niets nieuws want ik neem aan dat toen er opvolgers voor de bolramers kwamen, er ook collega's zullen zijn geweest die liever niet met die ouwe troep wilden rijden. Later kreeg je de MB200 vloot en daar volgde bij menig bedrijf een Mercedes serie op (of in ieder geval een ander type bus) wat ook weer voorkeur veroorzaakte op de werkvloer enzovoort. Niets nieuws onder de zon. Dus ligt het aan mij. Ik heb flink veel leven achter mij en dat zorgt voor gevoelens van nostalgie. In mijn ogen geen slechte eigenschap maar je moet wel proberen realistisch te blijven. Mijn generatie vergelijkt de huidige werkwijze met vroeger en moppert er dan op los over wat er allemaal niet goed gaat vergeleken met vroeger, maar dat is verkeerd. Nieuwe collega's weten niet beter en accepteren de huidige gang van zaken en zijn in de meeste gevallen heel tevreden. Over 30 jaar hebben ze mogelijk dezelfde gevoelens als welke ik nu probeerde te schetsen.
Het kan natuurlijk nog heviger. Ik sprak pas met een oud-collega die al in de jaren zestig met bussen aan het stoeien was. Dat was pas afzien maar dat besef is pas later gekomen toen er nieuwe bussen aangekocht werden waarmee het verschil zichtbaar en voelbaar werd. Hij reed in de flowerpower jaren zonder enige vorm van communicatie. Geen zendbakkie, geen noodknop, geen telefoon. Bij problemen was het zaak om ergens een bereidwillige burger te vinden die in het bezit was van een telefoon. Zo niet dan zocht je een telefooncel op. Voor de jongeren onder ons: dat is een glazen hokje dat op vele straathoeken was geplaatst met een telefoontoestel erin en een rijtje telefoonboeken om nummers op te zoeken. Daar moest je dan geld in stoppen, 1 dubbeltje lokaal, of je kreeg, afhankelijk van de hoeveelheid dubbeltjes en kwartjes, de kans om interlokaal de vestiging te bellen. Dat ging dan uit eigen zak want je riskeerde het niet om geld uit je geldtas te gebruiken. Het dubbeltje kon je dan declareren door een formulier in te vullen en in te leveren. Het declareren duurde zodoende lang genoeg om duurder te worden dan dat ene dubbeltje maar het ging om het principe. En er werd fanatieker gecontroleerd door mannen met petten en strepen op hun mouw die je in die tijd aansprak met chef of meneer. Ach, vroeger.....elke tijd heeft zo z'n voor- en nadelen.

Busbrief 166

Busbrief 167

Busbrief 168

Busbrief 169

Busbrief 170

Busbrief 171

Busbrief 172

Busbrief 173

Busbrief 174

Aanvulling van Walter:
Over Goudappeltje weet ik nog wel iets. In mijn heel prille begin als chauffeur heb ik haar 1x in de bus gehad, in 1980 of 1981 denk ik. Zij woonde bij de halte Güntersteinweg in Den Haag en zij ging dan met (toen nog) lijn 58 naar de V&D in de Grote Marktstraat in Den Haag. Ze vertelde dat ze ruzie had met haar kinderen en daarom zouden die "nooit iets erven" en gaf ze het liever aan de buschauffeurs (dit heb ik uit verhalen hoor). Ze gaf daarom elke keer de chauffeur tot wel fl.25,- als tip, zeer royaal dus. Als je mazzel had, had je haar op de terugweg ook weer en je kreeg dan opnieuw fl.25,-. Wij als jonge Delftse chauffeurtjes hadden in het algemeen pech want de meeste ritten op lijn 58 werden in die tijd gereden door de chauffeurs van de vestiging Loosduinen waar veel Westlanders werkten ui de tijd van de oude WSM. Heel af en toe had Delft zo'n ritje. Dit soort passagiers vielen uiteraard op en waren wel legendarisch te noemen, je vergeet  zo'n Goudappeltje nooit meer net als andere opvallende passagiers bij ons in Delft zoals "opaatje" uit de Hugo de Grootstraat met z'n stukje zeep, een broodje haring en zo.......

Busbrief 175

Aanvulling Dick van der Goot:
Ik moet je melden dat je met één opmerking aan het eind van jouw verhaal mijn vader nogal boos had kunnen maken. Mijn vader was in de tijd rond de Tweede Wereldoorlog een groot bewonderaar van Colijn en weerlegde altijd de bewering dat Colijn vlak voor het binnenvallen van de Duitsers in ons land zou hebben gezegd "Gaat u maar rustig slapen!". Volgens mijn vader had Colijn dat in 1937 gezegd, toen Nederland nog niet direct bedreigd werd. Onlangs las ik laatst ergens dat deze uitspraak zelfs uit 1936 dateert. Via deze link is een toelichting te vinden.

Busbrief 176

Busbrief 177

Busbrief 178

Busbrief 179

Busbrief 180

Busbrief 181

Busbrief 182

Busbrief 183